Нэгэн оюутан 72 цагийн дотор жирэмслэлтээс хамгаалах эмийг ойр ойрхон ууснаас болж сарын тэмдэг нь байнга алдагддаг болсон тухайгаа ярилаа. Түүнийг эмчид үзүүлэхэд жирэмслэлтээс хамгаалах эм уусан уу, эсвэл үр зулбуулсан уу гэж асуужээ.
Судалгаанд оролцсон 16-26 насныхны 49 хувь нь 72 цагийн эм хэрэглэдэг гэж хариулжээ
Оюутан жирэмслэлтээс яаралтай хамгаалах 72 цагийн эмийг хэдэн сар дараалан уусан тухайгаа эмчид ярьсан байна. Уг эмийг дур мэдэн тун хэтрүүлэн хэрэглэвэл олон сөрөг нөлөө үзүүлдгийг эмэгтэйчүүдийн эмч нар анхааруулдаг.
Гэвч манай бүсгүйчүүд үл ойшоосоор. Жирэмслэлтээс хамгаалах постинорыг уг нь эмчийн зааврын дагуу хэрэглэх ёстой байдаг. Постинор нь өндгөн эсийн боловсрох явц болон үр тогтолтыг дарангуйлах үйлчилгээтэй эм юм. Гэхдээ эмчийн зааврын дагуу уусан тохиолдолд бодисын солилцоо болон гормоны зохицуулалтад үзүүлэх нөлөөлөл нь харьцангуй бага.
Гэтэл манай эмэгтэйчүүд уг эмийг жилд олон удаа хэрэглэснээс өндгөвчний үйл ажиллагаа алдагдах, сарын тэмдгийн мөчлөг өөрчлөгдөх, цус алдах зэрэг эрсдэлтэй тулгардаг байна. Ийм эрсдэлд орсноор эмэгтэйн биеийн эсэргүүцэл сулрах, цус алдах, аливаа өвчин даамжрах зэрэг шинж тэмдэг илэрдэг. Мөн элэг цөсний өвчтэй, жирэмсэн, өсвөр насны, чихрийн шижинтэй эмэгтэйчүүдэд энэ эмийг уухыг олон улсад хориглодог аж.
ДЭМБ-ын зөвлөснөөр постинор эмийг зургаан сард ганцхан удаа л уух заавартай. Гэтэл эмийн сангуудад хэн дуртай нь худалддагаас болоод охид, эмэгтэйчүүдийн дунд замбараагүй хэрэглээ бий болжээ.
Хан-Уул дүүргийн 120 мянгатад байрлах эмийн сангаар орж, уг эмийг худалдан авч байгаа хүмүүсийн талаар бүртгэл хөтөлдөг, эсэхийг лавлахад эмийн санч Д “Тийм зүйл байхгүй. Хүмүүс өөрсдөө л сураглаж ирдэг. Постинор эмийн борлуулалт ер нь боломжийн сайн байдаг” гэсэн хариулт өглөө.
Антибиотикийг дэлхийн олон оронд жороор олгодог байтал манай улсад тийм зохицуулалт байхгүй. Үүний дараа орох хяналтгүй зарагддаг эм нь 72 цагийн дотор ууж жирэмслэлтээс яаралтай хамгаалах постинор, прегнон, мадонна орно. Эмийн зохистой хэрэглээг хэвшүүлнэ гэж эрүүл мэндийн салбарынхан байнга ярьдаг ч амьдрал дээр биеллээ олсон нь тун ховор. Иймд жирэмслэлтээс хамгаалах постинор эмийн худалдан авагчдын талаар эмийн сангууд бүртгэдэг болмоор байна.
- Уг эмийг хэрэглэсэн хүмүүсийн 33 хувьд нь дотор муухайрах, 20 нь цус алдах, 18 нь толгой өвдөх, 12 бие сульдах шинж тэмдэг илэрчээ.
- ДЭМБ-ын зөвлөснөөр постинор эмийг зургаан сард нэг удаа уух заавартай. Гэтэл эмийн сангуудад хяналтгүйгээр худалддагаас болоод нэг хүн хэдэн ч удаа авч болдог.
- 27-36 насныхны 30 хувь нь сар тутам уудаг эм, 28 нь 72 цагийн дотор уудаг эм, 21 нь лаа, 21 нь гурван сарын дотор тариа хийлгэдэг гэж хариулжээ.
- Эм, эмнэлгийн хэрэгслийн тухай хуульд “Эмийн үндэсний бодлого нь Монгол Улсын Үндэсний аюулгүй байдлыг хангах нэгдмэл бодлогын салшгүй хэсэг” хэмээн заасан ч мөрддөг газар алга.
Жишээлбэл, иргэн Б төдөн оны тавдугаар сард постинор эмийг худалдаж авсан гэсэн цахим бүртгэлийг эмийн сан бүр хөтөлдөг болчихвол энэ замбараагүй хэрэглээг хязгаарлах боломж бүрдэнэ. Тухайн иргэн гурван сарын дотор уг эмийг дахин худалдаж авахаар эмийн санд очвол өмнөх баримтыг нь харуулж, та зургаан сарын дараа л дахин хэрэглэх боломжтой гэсэн шаардлага тавьж, татгалздаг болгох хэрэгтэй байна.
Монгол Улсын эм, эмнэлгийн хэрэгслийн тухай хуульд “Эмийн үндэсний бодлого нь Монгол Улсын Үндэсний аюулгүй байдлыг хангах нэгдмэл бодлогын салшгүй хэсэг” хэмээн заасан ч хэрэгжилт нь тун тааруу.
Байшингийн булан бүрт үүдээ нээсэн эмийн сангууд иргэдийн хүссэнийг эмчийн жор шаардахгүйгээр өгөхийн зэрэгцээ, шинээр импортоор оруулж ирсэн эмээ давхар сурталчлаад амжина. Энэ мэт хяналтгүй байдлаас болоод олон иргэн эрүүл мэндээрээ хохирдогийг эмч нар хэлдэг. Жирэмслэлтээс хамгаалах 72 цагийн эм, үр зулбуулдаг эмийг хэрэглэснээс болоод олон эмэгтэй эрүүл мэндийн асуудалтай болсон талаар эмч нар хэлж байлаа.
Жирэмслэлтээс хамгаалах 72 цагийн эмийг худалдан авсан хүмүүсийг бүртгэдэг болъё
Эрүүл мэндийн чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулдаг төрийн бус байгууллагынхан нас насны төлөөлөл болох 500 эмэгтэйн дунд жирэмслэлтээс хамгаалах ямар арга хэрэглэдэг талаар судалгаа явуулжээ.
Уг судалгаанд оролцсон 16-26 насныхны эмэгтэйчүүдийн 49 хувь нь жирэмслэлтээс хамгаалах 72 цагийн эм хэрэглэдэг гэж хариулжээ. Харин 32 хувь нь сар бүр уудаг эм, есөн хувь нь гурван сар тутам тариа тариулдаг, 10 хувь нь лаа хэрэглэдэг гэж хариулсан байна.
72 цагийн эм буюу постинор уудаг хүмүүсийн дийлэнх нь оюутнууд байгаа нь судалгаанаас анзаарагджээ. Харин 27-36 насныхны 30 хувь нь сар тутам уудаг эм, 28 хувь нь 72 цагийн дотор уудаг эм, 21 хувь нь лаа, 21 хувь нь гурван сарын дотор тариа тариулдаг гэж хариулав.
Жирэмслэлтээс хамгаалах эм ямар нэг сөрөг нөлөө үзүүлсэн үү гэсэн асуултад судалгаанд оролцсон 500 эмэгтэйн 259 нь тийм гэж хариулсан байна. Энэ хүмүүсийн 33 хувьд нь дотор муухайрах, 20-д нь цус алдах, 18-д нь толгой өвдөх, 12-д бие сульдах шинж тэмдэг илэрсэн байна. Мөн ярилцлагаар судалгаа явуулсан хүмүүсийн зарим нь таргалсан, ходоод өвддөг болсон хэмээн хариулжээ.
Иймд 72 цагийн дотор уудаг эм жирэмслэлтээс хамгаалах “шалгарсан” арга биш төдийгүй ямар их сөрөг үр дагавартай байдгийг эмэгтэйчүүд ойлгон, ухамсарлах нь чухал байна.
Б.Гандолгор
Засгийн газрын мэдээ
