“ХҮҮДИЙ ДҮҮРЭН АЛТААР Ч СОЛИХООРГҮЙ ХҮҮХЭД ГЭЖ ТОМ ХӨРӨНГӨ ТАНьД БИЙ ШҮҮ ДЭЭ”
“Байхгүй зүйлээрээ дутахын гачлан
Байгаа зүйлсээ голохын гаслан
Хүссэндээ хүрсэн ч уйдахын зовлон
Ховдог сэтгэлийн түмэн тарчлан”
Бид дандаа өөрт байхгүй зүйлсээ анзаардаг. Байхгүй зүйлсээ хараад л явдаг, ингэж өөрийгөө гуйлгачин болгоод байдаг. Хэн нэгэн хүний хөмсөг нь тод, чинийх болохоор бүдэгхэн. Хэн нэгэн хүний нүд нь том алаг, чинийх болохоор онигор. Хэн нэгний өмссөн цамц нь илүү гоё. Хэн нэгэн хүний унаж байгаа машин илүү тансаг чинийх болохоор байхгүй. Яагаад гэвэл чи өөрт байхгүй зүйлсээ анзаараад байгаа учраас. Ингээд өөрийгөө ядуу болгосоор л … Энэ нь юу гэсэн үг вэ гэхээр “өө надад ийм нүд байхгүй, би царай муутай. Надад ийм машин байхгүй, би бол хөгийн амьтан, би бол гуйлгачин даа” гэж өөрийгөө доош нь хийсээр байдаг. Гэтэл бидэнд зөндөө юм бий шүү дээ. Ядаж л та өмсөх хувцастай байгаа биз дээ. Би хүмүүст өөрт байгаа хамгийн үнэ цэнэтэй зүйлсээ жагсааж бичихийг зөвлөдөг. Гэр бүл, үр хүүхэд гээд … маш урт жагсаалт болдог.
Хүүхдээ тэвэрсэн нэгэн ядуу эмэгтэй өглөгч хүн дээр очоод гуйлга гуйжээ. Гэтэл хүүдий дүүрэн алт үзүүлээд:
-Чи хүүгийнхээ зүүн хөлийнх нь чигчий хурууны үзүүрийг нь л өгчих. Тэгвэл би чамд энэ хүүдий алтыг өгье гэжээ. Ядуу эмэгтэй хариуд нь:
-Та чинь юу ярьж байгаа юм бэ, би юу боллоо гэж хүүгийнхээ хурууг тасдах билээ, тийм юм гэж байхгүй гээд уурлаад явсан байна. Тэр эмэгтэйд хүүдий дүүрэн алтаар солихооргүй хүүхдийнх нь хөл буюу тийм үнэтэй хөрөнгө байна шүү дээ. Бидэнд ч ийм том өмч хөрөнгө байдаг. Харин хүмүүс бид үүнийгээ мэддэггүй. Би нэгэн асрамжийн газарт очсон юм. Тэнд нэг хүүхэд нас барсан байлаа. Тэнд очиход үнэхээр хэцүү байсан. Та нар бод доо. Таныг үхэхэд араас чинь уйлах нэг ч хүн байхгүй. Араас чинь зул өргөх ч хүн байхгүй байна гэдэг ямар хэцүү вэ. Хэрэлдээд ч гэсэн эхнэртэй, нөхөртэй байна гэдэг их аз шүү дээ. Бид байгаа зүйлсээ дандаа голж байдаг. Тэгэхээр та өөрт байгаа зүйлсээ жагсааж бичээд үзээрэй. Би бичиж үзээд хүнд ер нь гурван юм байхад л амьдраад байж болох юм байна гэж бодсон.
Өдөрт идэх гурван аяга хоол. Даарахгүй дулаан хувцас, толгой хоргодох гэр орон. Энэ гурав байхад хүн амьдраад л явна. Гэтэл бид яадаг вэ гэхээр олон хувцастай болох гээд, байраа олон өрөө болгох гэж хичээдэг. Гар утсаа үнэтэй болгох гээд цалин нь хүрэхгүй дутагдаад л явдаг. Үнэн хэрэгтээ тэр үнэтэй гар утсыг та ярих, мессеж бичихээс илүүгээр ашиглаж чадахгүй л байгаа шүү дээ. Хамгийн утгагүй нь жил ч болоогүй байтал дахиад шинэ загвар нь гараад ирдэг. Өчнөөн мөнгөө зарсны дараа хуучирчихдаг.
Дэлхийн хамгийн баян хүнийг Билл Гейтс гэдэг. Тэр хүн мөнгөтэй юм чинь өдөрт зуун аяга хоол идье гээд идэх үү, үгүй шүү дээ. Өнөөх гурван аяга хоолыг л иднэ. Та гурван аяга хоол идэж байгаа юу, идэж байгаа. Чанарын хувьд л өөр байх. Энэ юу гэсэн үг вэ гэхээр би дэлхийн хамгийн баян хүнтэй яг адилхан хэмжээтэй хоол иддэг гэсэн үг. Гоё байгаа биз. Гейтс баян юм чинь зуун орон дээр сэлгэж унтаг л дээ. Нэг цаг болоод алтан орон дээр, нэг цаг болоод мөнгөн орон дээр гээд. Ингэж унтах уу, үгүй шүү дээ. Өөрийнхөө биеийн хэмжээтэй орон дээр л унтана. Та бүхний дунд метр хорийн хэмжээтэй орон дээр атийж унтдаг хүн байна уу. Гейтс бид хоёр яг адилхан хэмжээтэй орон дээр л унтдаг байхгүй юу. Олон хувцастай гээд бүх хувцсаа давхарлаад өмсөх үү, үгүй. Хувцас хүнийг дулаан, тав тухтай байлгах л үүрэгтэй. Гэтэл одоо үед бусдад гайхуулах, нэгнээсээ илүү гарах гэсэн үүрэгтэй болж л дээ.
Бид өөрт байгаа зүйлсээ хэзээ мэддэг гээч. Нүүхээрээ мэддэг шүү дээ. Та нар нүүж үзсэн үү. Хөөх яасан их хог цуглуулаа вэ ачаад барагдахгүй нь гэдэг биз дээ. Нэг цамц хийхэд 15 тонн ус зарцуулдаг гэж би сонссон. Бид мөнгөтэй байж болно. Цаана нь бид хэмжээ хязгаартай байгалийг хэрэглэж байгаа шүү гэдгээ ойлгох хэрэгтэй юм. Тийм болохоор байгаа зүйлсдээ сэтгэл хангалуун байж сурах хэрэгтэй. Хэрвээ баян болохыг хүсч байвал шуналгүй болж байж л баян болох боломжтой шүү гэдгийг би хэлэх гээд байгаа юм. Эцсийн эцэст шунал байгаа цагт та хэзээ ч баян болж чадахгүй шүү. Харж байгаагаараа битгий дүгнээрэй. Хүн байгаарай. Зүрх байгаарай. Та аз жаргалтай байх нь л чухал юм шүү.
ЭРДЭНЭЗУУ ХИЙДИЙН ХАМБА ЛАМ Х.БААСАНСҮРЭН
