Ерөнхий
Энэ өвчнөөр зөвхөн эмэгтэйчvvд өвчилдөг. Статистик мэдээнээс үзвэл 18- 50 нас хvртэлх эмэгтэйчvvдийн 20% нь энэ өвчнөөр өвчилсөн байдаг юм байна.
Шалтгаан
Vтрээний бургуй, антибиотик хэрэглэх, үр тогтолтын эсрэг ерөндөг, үтрээний лаа лаа зэргийг хэрэглэх үед үтрээний бичил орчны тэнцвэр алдагдах болзошгүй юм. Мөн дааврын түвшин алдагдах, дархлаа буурах, ядаргаанд орох vед бактерийн идэвхжил өсдөг.
Олон хүнтэй учир ургуулж явдаг эмэгтэйчүүдэд гарднереллез vvсэх магадлал нь хамгийн өндөр байдгийг олон жилийн ажиглалт, судалгаагаар тогтоосон байдаг.
Шинж тэмдэг
Эрэгтэйчvvдийн 90%, эмэгтэйчvvдийн 50%-д нь гарднереллез ямар ч эвгvй мэдрэмж төрvvлдэггvй. Умаар бактерийг тээгчийн хувьд бэлгийн хамтрагчдаа халдаах аюултай.
Эмэгтэй хvн гарднереллез өвчтэй болсон гэдгээ маш тод нэг шинжээр таамаглах боломжтой. Энэ нь гадна бэлэг эрхтнээс их хэмжээний сааралдуу өнгөтэй, муудсан загасны vнэртэй ялгадас гарах явдал юм. Vvний зэрэгцээ бэлгийн уруул улайж хавдан шээх, бэлгийн хавьталд орох үед загатнах хорсох шинж мэдрэгдэнэ.
Гарднерелл нь эрэгтэйчүүдэд бараг өвчин үүсгэдэггүй. Зөвхөн ганц нэг тохиолдолд л уретрит (шээс дамжуулах сувгийн үрэвсэл) үүсэх нь бий. Энэ тохиолдолд эрэгтэй хvнд ч гэсэн загасны өвөрмөц vнэртэй ялгадас бэлэг эрхтнээс нь гарна. Бусад илрэлийн хувьд уретритийн vед ихэнхдээ илэрдэг хорсох, загатнах, эсвэл зvгээр л шээх vед эвгvй мэдрэмж төрөх зэрэг шинжvvд ажиглагддаг.
Үр дагавар
Урьд нь эмч нар гарднереллез ямар ч хор нөлөөгvй гэж боддог байсан. Гэвч өнөөдөр энэ өвчнийг умайн дайвруудийн vрэвсэл, эмэгтэйчvvдийн үргvйдэл, зулбах, жирэмсний болон төрөлтийн хүндрэл vvсэх эрсдэлийн хvчин зvйл гэж vздэг болжээ.
Оношлогоо
Гарднереллезт байна гэж сэжиглэсэн vед бэлгийн замын өвчний эмч эсвэл арьс өнгөний эмчид заавал хандах хэрэгтэй. Онош тогтооход бэлэг эрхтэнээс наалдац авж шинжилгээнд өгч бактер ургуулдаг. Хэрэв өвчтэй хvний наалдацын эсийг микроскопоор харах юм бол тэдгээр нь гарднерелл нянгийн зузаан давхаргаар бvрхэгдсэн байх нь харагдана. Мөн рН – г хэмжихэд илvvдэхгvй ба хэвийн vед vтрээний орчин хvчиллэг, харин гарднереллезийн vед шvлтлэг байдаг. Эцсийн оношийг изонитрил буюу ялгадасыг ялзарсан загасны vнэртэй болгодог бодисын хариу урвалын тусламжтайгаар тавидаг. Энэ нь өвчтэй хvнд эерэг гардаг. Эмч цусны шинжилгээ нэмж бичиж болох бөгөөд энэ нь гарднереллезийн vед лейкоцитийн хэмжээ буурсаныг харуулна. Гэхдээ өөр бусад өвчний vед ч гэсэн мөн адил зvйл гарах боломжтой.
Эмчилгээ болон урьдчилан сэргийлэлт
Гарднереллезийг антибиотикоор эмчлэх бөгөөд витамин, дархлаа сэргээх болон бичил орчныг тэнцвэрийг сэргээх болгох бэлдмэлvvдийг ( лактобактерин болон бифидобактерин) давхар хэрэглэдэг. Курс эмчилгээний дараа дахин наалдацын шинжилгээ өгөх хэрэгтэй болдог. Зөвхөн тухайн өвчтөн эмчлvvлээд зогсохгvй бэлгийн хамтрагч нь ч мөн адил эмчлvvлэх ёстой.
Зөвхөн мэргэжлийн эмч л тухайн хүнд нь таарсан бодит, нарийн эмчилгээг заах эрхтэй. Эмчийн заалтын дагуу лабораторт хандаж гарднереллёзын шинжилгээ өгөх хэрэгтэй. Ингэхдээ Gardnerella vaginalis, Mycoplasma hominis, Mobiluncus spp зэрэг гарднереллёз үүсгэгч бактери нь дийлэнх эрүүл эмэгтэйчүүдийн үтрээнд бага хэмжээгээр байж байдаг тул илрэх үгүй нь чухал бус харин тоо хэмжээ нь хэвийнээс илүү байна уу үгүй юу гэдэг нь чухал. Мөн шинжилгээний ямар арга ашиглаж байгаа нь чухал биш. Мөн эмчийн заалтаар антибиотикийн мэдрэгч чанарыг тогтоох шинжилгээ өгвөл зохистой.
Шинжилгээ өгөлгүйгээр өөрөө өөртөө дур мэдэн онош тавиад, дур мэдэн эмчлээд эхэлбэл цаашдаа эрүүл мэндэд чинь тун таагүй тусч магадгүйг анхаараарай.
Ингээд шинжилгээний хариутай эмчлэгч эмч чинь танилцасны дараа танд эмчилгээг зааж өгнө.
Ер нь гарднереллёзын эмчилгээ нь үтрээний шахмал эм, лаа гэсэн хэсэг газрын эмчилгээний эм бэлдмэл ба дотуур уудаг шахмал эм, капсул байдаг.
Эмчилгээ нь үтрээн дэх гарднерёлл нэртэй бактерийн тоо хэмжээг бууруулах, хэвийн өөрөөр хэлбэл хүнд хэрэгтэй бактерийг хэвийн тоог нөхөх, үтрээний хананы дархлааг сэргээх гэсэн зорилготой.
Хэсэг газар хэрэглэх эм бэлдмэлийн тоонд дараа эм орно /эхлээд бэлдмэлийн олон улсын нэршлийг заагаад дараа нь худалдаанд гарч эмийн сангаар зарагддаг арилжааны нэрүүдийг заасан байгаа/ үүнд:
- метронидазол, 0,75% гель (Метрогил, Флагил, Клион-Д 100). Бэлдмэлийг 5 хоногийн турш өдөрт хоёр удаа үтрээнд хийнэ.
- клиндамицин, 2% крем/тосон түрхлэг (Далацин). Долоо хоногийн турш өдөрт нэг удаад, шөнөдөө үтрээнд хийнэ.
Сүүлийн үед энэхүү өвчний үед хэрэглэх олон эм бэлдмэл, лаа гарах болсон. Алийг нь хэрэглэхийг, ямар эмчилгээ хийлгэвэл зохистойг танд зөвхөн эмчлэгч эмч чинь заана.
Дотуур уух эмийн тоонд дараах эм орно /эхлээд бэлдмэлийн олон улсын нэршлийг заагаад дараа нь худалдаанд гарч эмийн сангаар зарагддаг арилжааны нэрүүдийг заасан байгаа/ үүнд:
- метронидазол (Клион, Метронидазол, Медазол, Метрогил, Трихопол, Флагил, Эфлоран). Бэлдмэлийг долоо хоногийн турш хоногт хоёр удаа 500 мг-аар ууна. Метронидазолийг ууж байх үед согтууруулах бүх төрлийн ундааг эрс хатуу цээрлэнэ. Өөрөөр хэлбэл эдгэрэхийг хүсэхгүй байгаа бол согтууруулах төрлийн ямар нэг ундаа ууж болох юм байна.
- клиндамицин (Далацин, Климицин, Клиндамицин). Долоо хоногийн турш хоногт хоёр удаа 300 мг-аар ууна.
Хэсэг газрын эмчилгээ хийх үед гардаг гаж нөлөө нь системийн эмчилгээний үеийнхээс бага байдаг. Гэхдээ гарднереллёз нь эмэгтэйчүүдийн үргүйдэл, дайврын үрэвсэл үүсэхэд тодорхой үүрэг гүйцэтгэдэг гэдгийг нь тооцон үзээд эмч нар уух заалттай эм илүүтэй онцлох нь байдаг.Гарднереллезийн урьдчилан сэргийлэлт нь бусад бэлгийн замын өвчнvvдийн сэргийлэлтээс нэг их ялгарахгvй. Үүнд:
1. бэлгэвч хэрэглэх
2. тохиолдлын бэлгийн харьцаанаас зайлсхийх
3. сэжигтэй бэлгийн хавьталд орсноос хойш хоёр цагийн дараа бактерийн эсрэг үйлчилгээтэй бодисоор угаалга хийлгэх.
