Сайхан залуутай гэрлэж, таарч тохирсон аятайхан хосууд шүү гэж хэлүүлэхийг бүсгүй болгон хүсдэг нь нууц биш. Болороо ч мөн тэгж боддог. Сургуулиа төгсөөд жил гаруй болсон тэрээр нутаг буцсангүй. Хөлсний байранд амьдарч, мэргэжлээрээ ажиллаж, хотын айл болчих санаатай зүтгэсээр… Элдэв стиль, эрхэмсэг дүр төрх түүнд чухал биш. Бор царайтай жижгэвтэр биетэй, жирийн л нэг охин. Гэнэт нэг өдөр түүний амьдралд эргэлт гарч, хүсэл мөрөөдлийн ханхүү нь гараад ирэх нь тэр. Царайлаг, соёлтой, боловсролтой залуу. Болороог яаж тоосон юм гэмээр. Болороо ч үүнийг хүлээн зөвшөөрдөг. Түүнтэй уулзах болгондоо хэлэх үг, хийх үйлдлээ бодож ёстой л шалгалт өгөх аятай л юм болно.Үүнийг нь анзаарсан тэр хавийн охид:
-Энэ Болороо, тэнгэр өөд ингэтлээ дүүлэн нисч, мөрөөдөж байж хүчтэй газардаж шархдах вий дээ. Ийм сайхан залуу Болороотой суух уу, ёстой нөгөө ашиглана гэдгийн оригналь жишээ мөн дөө гэж шивэр авир ярьж атаархуу зангаа дэвэргэнэ.
Урьд нь хүнтэй тэгтлээ дотносож үерхэж байгаагүй болохоор эрэгтэй хүнтэй яаж харьцаж, юу ярьж хэлэхээ ч сайн мэдэхгүй учраас дурлалын ангууч гэгдэх Сараа найзаасаа зөвлөгөө авч, хэлсэн бүгдийг нь хэрэгжүүлэх гэж хичээнэ.
Сараа:
-Эмэгтэй хүн эрхэмсэг агаад даруу байх хэрэгтэй. Ямар ч юман дээр уян хатан байж, төрөлх чанараа хадгалж боловсон байх хэрэгтэй. Хэрэв дотносож үнсэлцэхдээ хүрвэл ялдам энхрий эхэлж, бага зэрэг давшингуй өрнүүлэхэд буруутах зүйлгүй. Хамгийн гол нь мэдрэмжтэй байгаарай. Хэт гүнзгийрч болохгүй. Эмэгтэй хүн үнэ цэнээ хадгалах хэрэгтэй гэх мэт мэтээр зөвлөнө.
Болороо залуудаа таалагдахын тулд заримдаа худал хэлж, мэдлэгтэй боловсон царайлж, өөртөө байхгүй зан гаргаж, өдрөөс өдөрт өөрчлөгдөж, өөрөө өөрөөсөө улам бүр холдож байгаа мэдэрнэ. Зарим нэг залуучууд шиг гурван өрөө байрандаа ганцаараа амьдардаг, хувийн компанитай, хоёроос гурван сургууль төгссөн гэж давуулж хэлээгүй ч, дургүй зүйлээ дуртай болгож, өөрт байхгүй зүйлээ байлгах гэж хичээх нь Болороод том асуудал болж байлаа.
Маргааш түүндээ яаж хандаж, ямар хувцас өмсөж, яаж алхаж гишгэх вэ гэж бодсоор хийх ажил, хүсэл мөрөөдлөө гээнэ… Өөрөөсөө дээгүүр хүнд санаархаж, өөрийгөө ингэж хэн ч биш болгож байснаас араас гүйж өчнөөн жилийг үдэж байгаа савсгануур Сайхнаатайгаа үерхдэг ч байж уу, учир зүггүй үсчдэгийг нь эс тооцвол яг л надад таарах хүн гэсэн бодол эргэлдэх шиг.
-Тийм зохиолч, ийм алдартныг мэдэх үү, энийг ингэдэг, тэрийг тэгдэг чи мэдэх үү, энд тэгсэн, энд ингэсэн байна лээ чи сонссон уу, гэсэн түүний эрэл хайгуултай оюунлаг асуултуудыг Болороо үнэхээр үзэн ядна. Гэвч мэддэг, чаддаг, сонссон хүний дүр эсгэх нь түүний хувьд өвснөөс зүү олохтой адил. Цаг хугацаа явах тусам энэ байдал Болороод сэтгэлийн таашаал биш, зовиур өгч байгааг мэдэрч нэг л өдөр өөрийн хуурай эгч болох Оюунаадаа бүхнийг дэлгэж орхив.
-Чи бол давтагдашгүй. Хэзээ ч хэнийг ч бүү дуурай. Ямар ч нөхцөлд өөрийнхөөрөө бай. Худал хэлсэн бүхнээ засч залруулж, түүнд бүх сонголтыг үлдээ. Эсвэл энэ бүхнийг яг одоо зогсоо. Хуурамч зүйл хэзээ ч сайханд хөтлөхгүй. Байгаагаар чинь хайрлах хүн л чамд хэрэгтэй. Тэгж чадахгүй хүн насан туршдаа, ямар ч нөхцөлд чинийх байж чадах уу, гэж Оюунаа хэлэв.
Энэ үгийг сонсоод Болороо бүх зүйлд цэг тавихаар шийдэв. Түүний сэтгэл нэг хэсэгтээ л шувууд нь орхиод ниссэн намрын нуур шиг эзгүйрэн, эл хуль оргиж бэсрэгхэн гунигт автлаа. Гэсэн ч лам олдохгүй бол буцахдаа зална гэгчээр нэр нь Сайхнаа ч төрх нь эсрэгээрээ нөгөө савсагнууртай мессэж бичилцэж эхлэв. Гэтэл Сайхнаагийн ярьж хэлж байгаа, сэтгэн бодож байгаа, үйл хөдөл зэрэг нь үнэн урамгүй, ямар ч мэдрэмжгүй, хаа холын харь гаригаас бууж ирсэн аятай л эмх цэгцгүй, болох болохгүй юм хамж шимэн бурж гарна. Сайхнаатай яагаад ч таарч тохирохгүй юм байна гэдгийг Болороо мэдэрч эргэлт буцалтгүй шийдвэр гаргаж энэ харьцагаа таслав. Учир нь түүнд болсон болоогүй нэгэнтэй үерхэж тоглох цаг зав байхгүй.
Зарим нэг нь түүнээс хавьгүй дээр, зарим нэг нь түүнээс хавьгүй доор. Өөрийнхөө хэмжээнд нийцэхээр үнэнч зүрх сэтгэлтэй хүнийг хаанаас яаж олохоо тэр үл мэднэ.
-Болороо чи яачихав аа хариу бичихгүй, утсаа авахгүй юм. Би чамтай уулзмаар байна гэсэн мессэж боловсон залуугаас ирлээ. Болороо Оюунаа эгчийнхээ хэлсэн хоёрдахь хувилбарыг хэрэгжүүлж, бүх үнэнээ хэлж, бүх сонголтыг түүнд үлдээхээр уулзах цагаа товлов.
Тэд өөд өөдөөсөө харан чимээгүйхэн сууна. Болороо хоолойгоо засаад:
-Чамтай уулздаг байсан Болороо бол би биш ээ. Би бол хөлсний байранд амьдардаг, бусдаас ялгарах авьяас чадваргүй, эрэгтэй хүнийг ойлгож хайрлах талд дээр маруухан, хэнэггүй, хээгүй нэгэн. Чамтай таарч тохирно гэж яагаад бодсон юм бүү мэд.
Чиний оюунлаг олон асуултанд хариу өгөх гэж би их хичээдэг байсан. Хувийн сургуулийг өөрийнхөө энэ хэмжээнд төгссөнөөс цаашгүй. Өөрөөр хэлбэл би чиний өмнө өөрийнхөөрөө байж байгаагүй. Чамд таалагдах гэж жүжиглэдэг байсан гэх үү дээ. Энэ нь яваандаа надад хэцүү санагдаж би чамтай уулзахаа больсон гэж эхнээс нь дуустал нь бүгдийг нэг амьсгаагаар хэлчихээд ярилцах завдал өгөлгүй гарч одов.
Тэр уулзалтаас хойш Болороод дуудлага бас мессэж ирээгүй юм. Сэтгэлийг нь татахаар баг өмссөн гэж бодохоор уур нь хүрсэн үү, магадгүй шоолж инээсэн үү бүү мэд. Харин Болороо энэ бүхний эцэст хүн хэзээ ч давтагдашгүй, өөрийнхөөрөө байж, байгаагаараа нь хайрлах тийм л хүнийг сонгох ёстойг, мөн хайр сэтгэлийг худалдаж, хуурч авч болдоггүй гэдгийг ойлгосон юм.
Үерхэл нөхөрлөлийн асуудлыг түр хойш нь тавьсан Болороо ажилдаа идэвхийлэн хичээсээр хоёр сарыг үдэв. Нэгэн өдөр түүний утсанд “Сайн уу? Жинхэнэ Болороо мөн үү, чамайг хайрлаж болох уу” гэсэн мессэж ирлээ.
Зохиолч Л.Мөнхчимэгийн “Хайр түрээслэгч” номноос
