Батгаших өвчнийг өсвөр насны онцлог гэж үзэх хандлага байдаг ч 20-30 насныхан батганаас болж шаналах нь элбэг. Үнэндээ энэ насны батга нь өсвөр насны үеийнхнээс хамаагүй хүнд бөгөөд эдгэх нь ч удаан, сорви үлдэх нь ч их. Эдгэчихлээ гээд бодож байтал ахиад л гараад ирдэг. Насанд хүрэгчдийн батгашилт нь энгийн батганаас дараах байдлаараа ялгаатай.
Насанд хүрэгчдийн батгашилтын онцлог
20-иос дээш насныхны батгашилт нь голдуу эрүүний шугамын дагуу болон амны эргэн тойрны хэсгээр гардаг. Зөв арга хэмжээг авснаар эдгээх боломжтой ба гол нь үүсгэж буй шалтгааныг олж тодорхойлох хэрэгтэй.
1. Арьсны сүв бөглөрснөөр батга дахин үүсдэг. Учир нь бөглөрсөн арьсны сүвний гүнд батга үүсгэгч бактери үлдчихсэн байдаг тул дахин гарсаар байдаг. Түүнчлэн эрүүний шугамын дагуу батга гардаг бол хувцасны зах шүргэх гэх мэтээр дахин үрэвсүүлсээр байдаг.
2. Сорви үлддэг. Өсвөр насанд гардаг батгатай харьцуулбал сорви үлдэх магадлал ихтэй. Учир нь бидний насанд хүрсэн хүний арьс нөхөн сэргээгдэх чадвар нь буурсан байдаг. Иймээс батгаа эмчлэхийн зэрэгцээ арьсныхаа нөхөн төлжилтийг ч мөн сайжруулах хэрэгтэй.
Батга үүсгэдэг шалтгаан
Өсвөр насанд гардаг батганы онцлог нь арьсны тослог ихээр ялгарсны улмаас арьсны сүвийг бөглөснөөс болж гардаг. Харин насанд хүрэгчдийн батга бол арьсны нөхөн төлжилт муудснаас болж хуучин арьсны гуужилт сайн явагдаагүйгээс болж арьсны сүв бөглөрснөөс болдог. Харин үүнд юу нөлөөлдөг вэ?
Нөлөөлөх хүчин зүйлс
1. Амьдралын тогтворгүй хэв маяг
2. Стресс
3. Нойр дутуу байх
4. Хооллолтын буруу хэв маяг
5. Архи, тамхины хэт их хэрэглээ
6. Нарны хэт ягаан туяа
7. Шампунь болон нүүрний савангаа дутуу арилгах
8. Сарын тэмдгийн мөчлөг алдагдах
Батга гардаг үе
1. Стрессдэх, нойр дутуу хонох зэрэг амьдралын хэв маяг алдагдсан үед
2. Өвлийн улиралд. Учир нь зуны улиралд нарны хэт ягаан туяанаас хамгаалагдахаар арьсны давхарга зузаардаг ба өвөл арьс хуурайшсанаар янз бүрийн арьсны асуудал үүсгэдэг.
3. Өндгөн эс боловсорх үе буюу сарын тэмдэг ирэхээс 2 долоо хоногийн өмнөөс эхлээд сарын тэмдэг ирэх хүртэлх хугацаанд ихэвчлэн батга гардаг байна.
Насанд хүрэгчдийн батганы төрөл
Цагаан батга:
Энэ төрлийн батга нь анхан шатных бөгөөд өдөр тутмын арьс арчилгаагаа дутуу хийж байгаатай холбоотой үүсдэг. Үрэвсэж амжаагүй байгаа тул улам дордохоос нь өмнө сайтар арчлах хэрэгтэй.
Халуун бигнүүр тавиж, арьсаа зөөллөн, арьсны сүвээ нээн тослогийг гадагшлуулах хэрэгтэй. Мөн халуун ваннд суух болон уураар утах нь ижил үр дүнтэй. Халуун ваннд орох үедээ тухайн хэсэгтээ хүнсний гялгар уут нааж 2-3 минут болсны дараа нүүр угаагч савангаараа цэвэрлэгээ хийж хуралдсан тослогийг цэвэрлэхэд хялбар байх болно. Үүнийхээ дараагаар сайтар чийгшүүлэх хэрэгтэй. Усанд орсны дараа арьсны сүв нээгддэг тул арьс чийгшүүлэхэд ерийн үеэс хавьгүй үр дүнтэй.
Хар батга:
Хамрын хэсэг, нүүр болон биеийн хэсгээр яг л гүзээлзгэнийх шиг нүх үүсдэг. Хүндэрвэл өө дарагчаар хүртэл далдлах аргагүй байдаг. Үүнийг эмчлэхийн тулд нүүрнийхээ цэвэрлэгээнд анхаарах хэрэгтэй. Скрабаар гуужуулах болон зориулалтын нүүрний сойзоор цэвэрлэх хэрэгтэй. Энэхүү аргыг нэгэнт үүссэн батганаас гадна үүсэхээс урьдчилан сэргийлийхийн тулд хийж болно.
Учир нь нүүрний будагтайгаа унтах, хөлөрсөн үедээ цэвэрлэхгүй байх зэргээр өдөр тутмын арьсны цэвэрлэгээгээ дутуу хийснээс үүдэн арьсны сүв бөглөрч, арьсны тослог агаартай исэлдэснээс болж үүсдэг юм. Хар батга нь мөн л үрэвсэлгүй боловч анхаарахгүй орхисноос болж цаашдаа үрэвсэлтэй улаан батга, шар батга болж хувирдаг.
Улаан батга:
Улаан батга нь үрэвсэлтэй тул өвдөлттэй ба эдгэхээд маш хэцүү. Цагаан ба хар батганы хүндэрсэн хэлбэр бөгөөд арьсны сүвэнд байсан батга үүсгэгч бактери арьсны тослогоор тэжээгдэн өссөн гэсэн үг. Юуны өмнө, улаан батга нэгэнт үүссэн бол гараар хүрч, оролдохгүй байх нь чухал. Нэгэнт улаан батга гарсан бол дараах 4 зүйлийг анхаарах хэрэгтэй.
1. Үрэвслийн эсрэг арьс арчилгааны бүтээгдэхүүн хэрэглэх
Үүнд нүүрний саван болоод батганы эсрэг үйлчилгээтэй түрхлэг хамаарна. Мөн батгаа нуухын тулд өө дарагч ашигладаг хүмүүс их байдаг ч, үнэндээ өө дарагч тос ихээр агуулдаг тул байдлыг илүү муутгах аюултай.
2. Өтгөн хаталтаас сэргийлэх
Хүний биед ашигтай ба ашиггүй бактери гэж байдаг. Харин өтгөн хатсанаар хүний бие дэх ашиггүй бактерийн тоо өсдөг. Ингэснээр биеэр хорт бодис тархаж, энэ нь хүний биед төдийгүй мэдээж арьсанд нөлөөлдөг.
Өтгөн хаталтаас сэргийлэхийн тулд ислэг ихтэй хүнс хэрэглэх хэрэгтэй. Үүнд: байцаа, гадил жимс хэрэглэх мөн хар гурилаар цагаан гурилыг орлуулах, био йогурт хэрэглэх зэрэг орно. Мөн биедээ тохирсон дасгал хөдөлгөөн хийх, ядаж л өдрийн хоолны дараа 30 мин алхах нь чухал.
3. Стрессээс ангижрах
Стресс батга хоорондоо ямар холбоотой вэ гэвэл, стрессдэхээр тослог маш ихээр ялгардаг. Эрчүүд бол толгойн үс, эмэгтэйчүүдийн хувьд хацар, эрүүний хэсгээр тос ихээр ялгаруулдаг. Хэрвээ таны эрүүний хэсгээр батга гарч байгаа бол “ажлын ядаргаа”, ” амьдралын асуудал”-аа цэгцлэх хэрэгтэй болжээ гэсэн үг юм.
4. Хоол хүнсэндээ анхаарах
Энийг л идчихээр батга гарчаад байх юм гэсэн бодол танд төрж байсан уу? Тослог ихтэй амттанаас татгалзах, самрын төрлийн бүтээгдэхүүнийг хязгаарлах, архи дарс хэрэглэхгүй байх хэрэгтэй. Учир нь амттан болоод самар нь тослог ихтэй бол, архины төрлийг ундааг задлахын тулд бие хамаг витаминаа шавхдаг ба гүн нойрсож чаддаггүй тул өсөлтийн дааварын ялгаралт мууддаг байна. Ядаж 1 пиво эсвэл 2 хундага виногоор хэрэглээгээ хязгаарлах хэрэгтэй.
