Хэдэн жилийн өмнө шинжлэх ухааны салбар сэтгэл гутралыг албан ёсоор хоёр хэсэгт хуваан үздэг байв. Эхний төрлийн сэтгэл гутрал нь хүний тархинаас болж үүсдэг бөгөөд “Эндогенийн сэтгэл гутрал” хэмээн нэрлэнэ. Харин нөгөө нь амьдралд тохиолдсон үйл явдлаас хамаарсан буюу “Хариу үйлдлийн сэтгэл гутрал” юм. Үндсэндээ сэтгэл гутралыг бие, сэтгэл, нийгэм гэсэн гурван хүчин зүйлээс шалтгаалдаг хэмээн үздэг тухай Йохан Харигийн “Алдагдсан холбоо” номонд бичжээ. Чухамдаа сэтгэл гутрал нь бидний амьдрал хүссэнээр минь байж чадахгүй байгаагаас үүссэн гашуудлын нэг хэлбэр биш биз гэсэн нь энэ номонд тусгасан хамгийн чухал санаа юм.
Мянга мянган жилийн турш философчид хэрэв хүн төрөлхтөн эд хөрөнгө, эрх мэдлийг дээдлэн, бусдад ямар харагдах дээрээ л анхаарлаа төвлөрүүлээд байвал аз жаргал нь хийсэн одно гэж бичсэн байдаг нь өнөөгийн нийгмийн сэтгэл гутрал, ганцаардал, гунигийн үндсэн шалтгаан юм биз? хэмээн та бодож үзсэн үү.
Материаллаг зүйлийг илүү хүсэх нь хүмүүсийн өдөр тутмын амьдралын аз жаргалыг үгүй хийж, гунигийг ихээр төрүүлдэгийг судлаачид тогтоожээ.
Тодруулбал, хэт материаллаг хүмүүс өөрийгөө бусадтай байнга харьцуулж, хүмүүс миний талаар юу гэж бодож байгаа бол гэдэгт санаагаа чилээдэг. Энэ бодол нь тэднийг өөрийнхөө жинхэнэ бодит хүнийг цоожлоход хүргэж, хүссэн зүйлийг нь хийлгэж чадахгүйд хүрдэг байна.
Та өөрийн хүссэн зүйлээ авч чадахгүй, бодит хэрэгцээгээ хангаж чадахгүй байгаагаас үүдэн өөрийгөө бусадтай харьцуулан гуниглаж суугаа юм биш биз. Бидэнд эд материал, нийгмийн байр суурь бус бусадтай харилцах харилцаа холбоо л хамгаас чухал зүйл юм.
Гэвч нийгэм биднийг илүү их ажиллаж, илүү их мөнгө зарцуул гэж өдөр бүр сургадаг. Ийм л учраас бид жинхэнэ сайхан амьдрал гэдэг ухагдахууныг ойлгохоо больжээ. Мөн чанартаа цөөн зүйлээр амьдралын хэрэгцээгээ хангаж, жижиг зүйлд талархаж, байгаадаа сэтгэл хангалуун байх нь жинхэнэ сайхан, аз жаргалтай амьдрал юм шүү.
Б.Должинжав
Эх сурвалж: “Зууны мэдээ” сонин
