Манай тооллоос 2000 жилийн өмнө эртний Египед-н судар бичигт гудамжны худалдаачин Сод зардаг байсан ба үүнийг Мумия хийхэд яаж ашиглах зааврыг нь бичсэн байдаг гэнэ.
Америкт 1775 оноос содыг хүнсэнд хэрэглэж эхэлсэн ба 1867 онд Arm&Hammer фирмийн савласан сод худалдаалж эхэлсэн байна.
Манай монголчууд ч бас эрт дээр үеэс цэвэршүүлээгүй содыг (хужир) хэрэглэж эхэлсэн байдаг.
1918, 1919 онуудад гарсан Испани Ханиадны үед 10 сая шахуу хүн амь насаа алдсан ба энэ үед Америкийн зарим эмч нар хүнсний содыг уулгаж халдвараас сэргийлж байсан ба халдвар авч өвчилсөн хүмүүст сод уулгахад хүндрэл багатай , эдгэрэлт нь түргэсч байжээ . Содыг өндөр тунгаар уулгахад 36 цагийн дараа өвчний хурц үе нь намдаж өвчтөний биеийн байдал эрс сайжирч байжээ . 1925 онд содыг ханиадны үед хэрэглэх зааврыг олон нийтэд зарласан ба эхний өдөр 1/2 цайны халбага содыг хүйтэн усанд уусгаж өдөрт 6 удаа ууна , 2 дахь өдөр нь дээрхи тунгаар 4 удаа, 3 дахь өдөр нь 1/2 цайны халбагыг өдөрт 2 удаа буюу өглөө орой ууна , 4 дэх өдрөөс эхлэн 1/2 цайны халбагыг өглөө бүр эдгэртлээ ууна гэж заасан байсан гэнэ. 100-д жилийн өмнө хүмүүсийн организм харьцангуй бохирдол багатай байсан ба одоо организмын бохирдол их болсон тул содыг арай их тунгаар , удаан ууж организмыг шүлтлэг болгоно.
Оросын алдарт зураач Николай Рерих, эхнэртэйгээ хамт төв азыг мориор туулж Төвд, Энэтхэг рүү аялсан тухайгаа аян замын тэмдэглэл бичиж үлдээсэн байсан ба эхнэр Елена Ивановна агни-иогоор хичээллэдэг байсан бөгөөд өөрийгөө болон нөхрийнхөө эрүүл мэндийг сод ууж хамгаалдаг байсан тухай бичсэн байдаг гэнэ . Бие нь эвгүй оргих, замын ядаргаа, толгой өвдөх, ходоод өвдөх, цээж давчдах, толгой нүүр халуун орих, хөл өвдөх, халуурах зэрэгт 1 халбага содыг 1/2 аяга усанд хийж уудаг байжээ. Үүнээс гадна сод нь энергийн төвүүд буюу чакрамуудыг сэргээхэд сайнаар нөлөөлдөг гэж үздэг байв. Цусны сийвэн, лимфийн шингэнд бас сод байдаг ба содын хэмжээ багасахад дархлаа суларч өвчлөмтгий болдог гэж үздэг байжээ. Тэднийг Төвдөд явж байхад хайртай морь нь хортой өвс идэж хордсон ба хамт бэлчээрт байсан амьтад нь бүгд үхсэн байсан ба мориндоо содтой ус уулгаж үхлийн аюулаас аварсан гэнэ.
Далайн өвчин буюу усан онгоцон дээр явж байгаа хүмүүс дотор нь муухайрч, бөөлжиж, даралт нь унах үед содын уусмалыг кали хлорын хамт уулгахад бие нь сайжирч хэвийн байдалдаа ордог байна.
Москва хотын эмч нарын мэргэжил дээшлүүлэх институт-н эрдэмтэд бөөрний гломерулонефриттэй болон бөөрний дутагдалтай өвчтөнүүдэд содын уусмал судсаар нь хийж, бургуй тавьсан байна. Үүний үр дүнд бөөрөөр хүчиллэг бодисуудыг ялгаруулах нь сайжирч өвчтөнүүдийн цусны даралт нь багасч цусанд азотын нэгдлүүд бага болж, хаван нь бууж байжээ.
Киев хотын хүүхдийн клиникийн эрдэмтэд ханиадтай, амьсгалын замын хурц үрэвсэлтэй хүүхдүүдэд эмчилгээн дээр нь сод нэмж уулгасан байна. Сод уусан хүүхдүүд сод уугаагүй хүүхдүүдээс 7 хоногийн өмнө эдгэрч байсан байна.
1950-онд ЗХУ-н Анагаахын Академийн гишүүн Ольга Липешинская содыг судалж энгийн ханиаднаас хорт хавдар хүртэл маш олон өвчнөөс сэргийлэх чадвартай болохыг нь баталсан байна.
20-р зууны эхэн үед Англи эмч нар хоолой өвдөх, ханиад хүрэх,хатгалгаа болоход содыг 1 цайны халбагыг халуун сүүнд юмуу усанд уусгаж өдөрт 4 удаа уулгаж эмчилдэг байсан гэнэ.
Аризоны Их Сургуулийн Хавдрын Төвийн эрдэмтэн dr.Mark Pagel хөхний хавдарт сод хэрхэн нөлөөлдгийг судалж дараах дүгнэлтийг гаргасан байна:
1.Хавдрын эс хэт их хүчиллэг үед Doxorubicin, Paclitaxel зэрэг химийн тарианууд ямарч үр дүнгүй байна ,
2. Хавдрын эсийн рН нь саармаг буюу 7.0 байхад сод үйлчилдэггүй. Мах иддэггүй зарим хүмүүсийн хавдар саармаг байдаг.
Харин хавдарт яаж нөлөөлсөн тухай юу ч бичээгүй байна, бодвол нууцалсан бололтой.
Америкийн Шинэ Мексик мужийн Los Alamos National Laboratory-н судлаач Don York уранаар хордсон газрын хөрсийг содоор саармагжуулсан ба 92%-тай цэвэрлэж чадсан байна.
Манай говийн аймгуудад ураны хордлого их болж байгаа өнөө үед үүнээс жишээ авч хордсон газар болон хүн, малыг содоор хамгаалбал үнэ өртгийн хувьд хямд бөгөөд баталгаатай арга болох юм .Хеликобактери нь ходоодны хананд байдаг мочевиноор хооллодог ба мочевиныг мөөгөнцөр үүсгэдэг. Сод мөөгөнцрийг устгадаг тул хеликобактерийг амьдрах нөхцөлгүй болгодог.
Ходоодны үрэвсэл, улайлт, шарх аль алинд нь сод муугаар нөлөөлдөггүй. Сод ходоодонд задрахад С02 үүсэж ходоодыг цочроож ходоодны эдгэрэлтийг удаашруулдаг гэж үздэг байсан ба харин одоо эрдэмтэд С02 нь харин ч эсийн хүчилтөрөгчийн амьсгалыг сэргээж аливаа үрэвслийн эдгэрэлтийг түргэсгэдэг болохыг баталчихсан байгаа.
Шээсний хүчил нь чихрийн өвчин, зүрхний өвчин, бөөрний өвчин, бөөрний чулуу, тулай өвчний шалтгаан болдог. Шээсний хүчлийг мөөгөнцөр үүсгэдэг ба сод мөөгөнцрийг устгадаг тул дээрхи өвчнүүдийг үүсэхээс нь хамгаалах ба нэгэнт үүссэн үед хүндрэлээс хамгаалж , эдгэрэлтийг нь түргэсгэдэг байна.
Бөөрний сувгуудад хуримтлагдсан оксалат кальцийг сод бөөрнөөс цэвэрлэж бөөрөнд оксалатын чулуу үүсэхээс сэргийлдэг. Үүнээс гадна оксалат кальци бөөрний сувгуудад ихээр хуримтлагдахад цусны даралт ихэсдэг тул даралтыг багасгаж хэвийн болгодог. Мөн хоорондоо наалдсан цусны улаан эсүүдийг салгадаг тул цус өтгөрөхөөс хамгаалдаг байна.
Хүнсний сод ууж үе мөчний архаг үрэвслээ эмчилсэн тохиолдол олон бий.
Содыг хэрэглэж заншвал ийм олон өвчнөөс сэргийлэх боломж байна.
Харин яаж хэрэглэх вэ?
Содыг химийн бодисын хувьд хамгийн хор багатайд тооцогддог ба бага насны хүүхдүүдийн ходоод, гэдэс өвдөх, амны үрэвсэл, гэдэс дүүрэх болон ханиад хүрэх хоолой өвдөх зэрэгт 100-д жилийн өмнө Европын эмч нар өгч байжээ.
Оросууд халуун усанд хийж уу гэж зөвлөлдөг. Харин Америкийн эрдэмтэд хүйтэн усанд уусгаж уу гэдэг. Үүнээс гадна халуун сүүнд хийж уудаг. Америкт содны таблетка байдаг ба энэ нь содыг шууд ууж байгаа хэрэг юм. Эдгээр аргуудын аль нэгээр ууж болно гэсэн үг. Содтой усандаа хэрчим нимбэг юмуу алимны цуу хийж уувал хүчиллэг организмыг шүлтлэг болгохыг нь түргэсгэдэг байна . Эрүүл хүн 1-1,5 цайны халбагыг хоногт ууна. Үүнийг бага тунгаар хэдэн удаа ууна. Архаг өвчтэй хүмүүс 2-3 цайны халбагыг хоногт ууна. Хавдрын эмчилгээний хажуугаар уувал дунджаар 2-5 халбага ууна, гэхдээ шээсний хүчил шүлтийг лакмусын цаасаар тодорхойлж шээсийг 7,5-8 хооронд байлгахыг зорих ёстой. Үүнд хичнээн хэмжээний сод хэрэглэх нь тухайн организмын хүчиллэг байгаагаас болон цусанд аль зэрэг их хорт бодис хуримтлагдсанаас шалтгаалж өөр өөр байх болно. Содыг хоолноос 30 минутын өмнө, хоол идсэнээс хойш 2 цагийн дараа, өлөн элгэн дээр, орой ууж болно. Өглөө уухад зарим хүнд хөнгөн гүйлгэдэг ба үүнд санаа зовох шаардлага байхгүй, харин ч өтгөн хаттаг хүмүүс ингэж ууж байвал бүдүүн гэдэсний хавдраас сэргийлнэ. Бүдүүн гэдсэнд баас удаан байвал хавдар үүсгэдэг болохыг судлаачид баталсан байдаг. Зарим хүн сод уухаар дотор нь эвгүй оргидог тул содыг усанд уусгаж балгаж 5 минут хиртэй амандаа байлгахад содны амт нь алга болохоор нь асгаад дахин балгана. Ингэхэд амны судсаар шууд цусанд шимэгдэн ордог байна.
Үүнээс гадна содтой усанд сууж болно, үүний тулд 1 кг содыг ваннтай усандаа хийж 15-20 минут сууна.
Яг одоо корона вирусын үед урьдчилан сэргийлэх журмаар уухаас гадна өвчилсөн хүмүүс бас ууж цусаа шингэлж цаашдын хүндрэлээс сэргийлнэ. Өвчилсөн хүмүүс сод уухаас гадна, содоор утлага хийвэл хатгалгаас сэргийлнэ. Сод уушигны хялгасан судаснууд бөглөрөхийг сааруулж цусны эргэлтийг нь сэргээдэг.
Сод хөгшрөлийг сааруулах үйлчилгээтэй. Организм хүчиллэг байгаа үед эс хоорондын шингэн өтгөрч, эсэд тэжээлийн бодис очиж чадахгүй болж, эсийн амьсгал алдагдаж эс үүргээ гүйцэтгэж чадахгүй болоход шинэ эс бий болох нь саатаж, эс нөхөн төлжилтгүй болж хөгшрөлт түргэсдэг тул сод эсийн амьсгалыг сэргээж, цусан хангамжийг сайжруулж хөгшрөлийг сааруулдаг байна. Ө/х эсийн амьдрах хугацааг сод уртасгадаг байна.
Мах, сүү хэрэглэдэг монголчуудын организмд хүчиллэг орчин давамгайлсан байгаа нь ойлгомжтой. Мэдрэлийн ядаргаа, ядраад байна гэдэг үг хүн болгон сонссон байдаг ба үүний нэг шалтгаан нь организмд содын хэмжээ багассантай холбоотой. Тиймээс бид хүнсний сод ууж цусыг шүлтлэг болгохыг зорих ёстой.
50-дээш насны эрчүүд гутлын хоншоор дээрээ шээгээд эхэлбэл бас сод уух ёстой. Учир нь сод түрүү булчирхай томрохыг нь зогсоож цаашид хүндрэхээс хамгаалдаг. (PSA шинжилгээ түрүү булчирхай хэвийн биш байгааг үзүүлдэг, хавдартай эсэхийг нэмэлт шинжилгээгээр баталгаажуулдаг.)
Содыг аль зэрэг удаан уух вэ гэвэл Английн хатан хаан сүүлийн 50 жил өглөө болгон сод ууж байгаа жишээ байна. Ямар сод уух тухай их асуудаг, Оросод үйлдвэрлэсэн сод л дээр болов уу. Гэхдээ ямар сод хамгийн цэвэршилт сайтай болохыг мэргэжлийн хяналтынхан л хэлэх ёстой.
БАДРАХЫН БАЯРСАЙХАН
