Үе үеийн Эрүүл мэндийн яамныхан утаа руу гажиг төрөлтийн бурууг чихсээр өөрсдийгөө хаацайлах нь их. Үнэхээр ярихгүй бол болохгүй ургийн гажиг манай улсад эмгэнэлийн хэмжээнд хүрчихээд байна. Тиймдээ ч албаныхан гажиг төрөлтийн талаарх мэдээллийг хүртэл нууцлаж, тоог нь бууруулж хэлсээр байгаа юм. Үнэндээ бол 10 төрөлт тутмын гурав нь гажиг төрөлт байгаа аж. Өдийд төрж байгаа хүүхдүүдийн эхийн хэвлийдээ олдсон хугацаа нь өвлийн ид утааны үе буюу 12,1 дүгээр сар байдаг бөгөөд агаар дахь хар тугалганы ферментээс эхлээд төрөл бүрийн хүний биед хортой бодисуудаар жирэмсэн эх амьсгалснаас болдог юм байна. Үнэхээр ч утаа гамшгийн хэмжээнд хүрч, үндэсний аюулгүй байдалд ноцтойгоор заналхийлж байгаа нь нүцгэн үнэн юм. Энэ дундаа хүн амын өвчлөл, бидний ирээдүй болсон хүүхдүүдийн гажиг төрөлт ихэсч байгаа нь нийгэмд олон сөрөг үр дагаврыг бий болгож байгаа юм.
Гажиг төрчихсөн хүүхдээ энд тэнд хаяж орхихоос эхлээд муу мэдээ байнга сонсогдох нь амьдрал ядуугаас гадна утаа, бидний идэж, хэрэглэж байгаа хүнсний бүтээгдэхүүнтэй шууд холбоотой юм. Энэ жил ч мөн энэ байдал үргэлжлэх үү? Мэдээж, хүүхдийн тоог ихэсгэх бодлогын хүрээнд хүүхдийн мөнгө, халамж, жирэмсэн эхчүүдийн тэтгэлэг тодорхой хэмжээгээр нэмэгдсээр байгаа. Үүнийг дагаад төрөлт мэдээж ихэснэ. Ингэж ч байсан. Утаа аюулын түвшинд хүрч, агаар дахь хорт бодисын агууламж зөвшөөрөгдөх хэмжээнээс хэд дахин давсан гэдгийг мэргэжилтнүүд хэлдэг. Түүнчлэн агаарын даралтаас хамаарч доогуур илүү хортой бодисууд нь байдаг учир бага насны хүүхдийг аль болох алхуулахгүй, тэвэрч байхыг өнгөрсөн жил иргэдэд зөвлөж байсан. Иймэрхүү наад захын зүйлсийг хэлж сануулахаас гарцаагүй нөхцөлд нийслэлчүүд бид өвөлждөг.
Учир нь, Нийслэлд жилдээ 2800 гаруй мянган кг агаарын хорт бодис ялгардаг. Түүнээс жилд нэг хүнд 317.8 кг хорт бодис ноогдож байгаа юм. Энэ нь амьсгалын замын өвчлөл нэмэгдэх нөхцлийг бүрдүүлж байна. Өдөрт нэг хүн 16 литр цэвэр агаараар амьсгалах ёстой байдаг. Гэтэл нийслэлчүүд эсрэгээрээ 16 литр хортой агаар залгиж байна. Амьсгалын замын өвчлөл болох томуу, хатгалгаа, бронхит, сүрьеэ, хорт хавдар, зүрхний хурц дутагдал зэрэг өвчин элбэгшжээ. Өнгөрсөн оны байдлаар улсын хэмжээнд нийт өвчлөлийн эхэнд амьсгалын замын, удаахад нь зүрх судасны өвчин орсон байна. Харин төрөлтийн хувьд бол хоёр жилийн өмнө өвөл төрж байгаа нийт хүүхдийн 70 хувь нь ямар нэгэн байдлаар гажигтай, төрөлхийн өвчин хуучтай байсан бол энэ тоо одоо 10 хүүхэд тутамд гурав болж тоогоо өсгөжээ. Энэ жил шинэчлэлийн гэж нэрлэгдээд буй Засгийн газар утааг бууруулах ажилд урьд урьдны жилүүдээс илүү төсөв буюу 93 тэрбум төгрөгийг баталсан. Харин энэ мөнгө салхинд бүү хийсээсэй. Хэрэв ингэвэл настайчуул нь ч дүүрч, ирээдүй маань ядаж эрүүл өсөх юм даа.
Х.Баатар (www.wikimon.mn)