Удахгvй УДЭТ-ын тайзнаа тавих У.Шекспирийн алдарт “Гамлет” жvжгийн Офелиягийн дvрд тоглохоор бэлтгэлээ хийж байгаа жvжигчин Д.Ганцэцэгтэй ярилцлаа.
-Энэ дvрд жvжигчин шалгаруулах vеэр таны гаргасан Офелия их өвөрмөц байсан…?
-Тавдугаар сараас хойш зохиолоо уншиж эхэлсэн. Манай театрт надаас дvv найм, есөн эмэгтэй жvжигчин бий. Шалгаруулалтад оръё гэж бодоо ч vгvй. Намар ажил цугласны дараа гавьяат жvжигчин Уранчимэг эгч надад “Юу ярьж байгаа юм бэ.
“Гамлет”-ыг Монголд хэдэн жилийн дараа тавьж байгаа билээ. Чи шалгаруулалтад орох ёстой. Тэгээд ч дэлхийн сонгодогт 30-аас дээш насныхан тоглодог юм” гээд л зоригжуулсан. Тэгээд л дvрээ судалж эхэлсэн дээ. Эмэгтэй хvний амьдралд хамгийн хайртай хоёр л эр хvн бий шvv дээ.
Аав нь, хайртай залуу нь. Гэтэл хайртай залуу нь аавынх нь амийг егvvтгэсэн гэдгийг сонссон бvсгvй ямар байдалд орох нь ойлгомжтой шvv дээ. Сэтгэцийн цочролд ороод, тэр нь эмгэг болж хувирч байгаа юм л даа. Найруулагчийн санаа ч Гамлетийг голчлон гаргах байсан. Тэрийг нь бодож байгаад л дvрээ гаргасан. Энэ шалгаруулалтаар нэг юмны төлөө vнэн сэтгэлээсээ зvтгэвэл авч чаддаг юм байна гэдгийг ойлгосон.
-Жvжигчин А.Ганчимэг та хоёрыг шалгаруулалтад оролцоход “Гамлет”-ын хоёрхон эмэгтэй дvрийн нэгийг авсан гавьяат жvжигчин У.Уранчимэг бэлдvvлсэн гэсэн. Тэгэхээр бас магадгvй шалгарах боломж бvрдсэн байх?
-Угаасаа шалгаруулалтад оролцсон жvжигчид нэг, нэг мэргэжлийн жvжигчин авч туслуулж, зөвлөгөө авсан. Ганчимэг бид хоёр хэнээс зөвлөгөө, дэмжлэг авах талаараа ярилцаж байгаад Урнаа эгчийг гуйя гэж шийдсэн. Тэгээд гуйж чадахгvй хэсэг байж байгаад, нэг өдөр хэлсэн чинь сvрхий харснаа “Тэгье, би та хоёрыг бэлдvvлье” гээд шууд л зөвшөөрсөн. Бид хоёртой бvтэн сар ажилласан даа. Бас Урнаа эгч “Гамлет”-д тоглож байгаа болохоор зохиолын задаргаан дээр байнга хамт байсан. Тийм болохоор өөрийнхөө ойлгосон зvйлээс бид хоёрт хэлж өгсөн.
-Монголын анхны Офелия Төрийн соёрхолт, ардын жvжигчин Н.Сувд гуай “Би Офелияг хамгийн сайхан туяхан цэнхэр цэцэг гэж төсөөлж тоглосон” гэж байсан…?
-Найруулагч Наранбаатар шалгаруулалтын vеэр “Ганцэцэгийн ажлаас хамгийн сайхан цэцэг Офелия өөрөө гэдгийг ойлголоо” гэж хэлсэн нь маш сайхан санагдсан. Гэхдээ би таримал эсвэл зэрлэг цэцэг байх уу гэдгийг их бодсон. Хvvгээ жаахан байхад нь унтуулах гэж өөрөө vлгэр зохиож, ярьж өгч байсан юм. “Таримал цэцэг зэрлэг цэцгэнд их онгирдог гэнэ л дээ. “Намайг хvмvvс усалдаг, цонх онгойлгож агаар амьсгалуулдаг. Чамайг хэн ч тоодоггvй. Чиний дэлбээг хэн нэгэн vнэрлээд сайхан амьсгалдаггvй. Чиний амьдрал гунигтай” гэхэд зэрлэг цэцэг нээрээ ч тийм байна шvv гэж бодоод их шаналдаг.
Тэгтэл таримал цэцгийг эзэн нь долоо хоног орхиж явчихаад ирээд усалсан ч нэгэнт vхчихсэн болохоор эргэж сэргэдэггvй. Яг тэр vеэр нь ган болоод зэрлэг цэцэг ч бас хатчихдаг. Удалгvй бороо орж зэрлэг цэцэг буцаад урьдийн адил сэргэж, өмнөхөөсөө илvv сайхнаар ургажээ” гээд л ярьж өгч байсан. Миний бодлоор Офелия юунд ч дийлдэшгvй тэр зэрлэг цэцэг юм болов уу. Цэцэг хараад муухай зvйл бодох ёсгvй. Тийм болохоор Офелиягийн уйлах нь хvртэл тансаг байх ёстой.
-Таныг дvрээ судлах гэж Сэтгэцийн эмгэг судлалын vндэсний төвд хэд хэдэн удаа очсон гэж сонссон?
-Бие, vгийн vйлдэл, сэтгэл гурав нийлж байж төгс дvр гаргадаг л даа. Жаахан охины дvрийг гаргах гэж байгаа болохоор биеэ бэлдэх шаардлага гарсан. Урнаа эгч Ганчимэг бид хоёроор бvжгийн хичээл маш шаргуу хийлгэсэн. Зохиол дээрхи vгээ уншаад өөрийнхөөрөө гаргах нь жvжигчин хvний хувьд харьцангуй амар л даа. Хамгийн хэцvv зvйл бол сэтгэлээ бэлдэх байдаг. Тэгээд бидний ярьдгаар “Шар хад”-ны эмнэлэгт очсон. Тэнд байгаа хvмvvст тайвшруулах тариа хийчихдэг учраас бидэн шиг тайван байдаг юм билээ. Дуудлагаар явбал сэтгэцийн хямралд орсон хvнийг харж болно гэж эмч нь зөвлөсөн. Тэгээд хэд, хэдэн удаа дуудлаганд нь хамт явсан. Сайхан залуухан охидуудтай ч таарсан. Их ч харамссан. Намайг эмнэлгээс гарахад Баттөр, Баярмаа эмч хоёр “Галзуу хvн гэхээр л салганаж, татганасан хvмvvс байдаггvй юм. Эд чинь та нартай яг адилхан. Сэтгэц нь л жаахан өөр болохоос биш” гэсэн. Тэндээс гарч явахдаа сэтгэцийн өвчтэй хvмvvсийн талаар маш сайн ойлгосон. Бид “Энэ тvлхvvрийг энд тавьчихгvй” гээд тайвнаар хэлж байхад, тэд “Энийг энд тавьчихгvй яасан юм бэ” /өөрөө хийж vзvvлэв/ гээд бухимдаж хэлэх жишээтэй. Офелия гэдэг дvрийг vзэгчдэд vйл хөдлөлөөр илvv харуулахын тулд тийшээ очсон. Гэхдээ би шалгаруулалтын vеэр эмнэлгээс олж мэдсэн зvйлээ vзvvлээгvй. Шалгарвал хийнэ дээ гэж бодож байсан. Тийм болохоор миний юу харуулах гэж байсныг жvжиг хөшгөө нээхээр ирж хараарай.
-Таныг бvтээсэн Офелиягаас vзэгчид юу олж хараасай гэж хvлээж байгаа вэ?
-Би өөрөө маш эмзэг л дээ. Шөнө унтах гэж байгаад шал дэмий юм бодоод л эмзэглээд суучихдаг. Эмнэлэгт очихдоо хоёр ч хvvхдийг хараад их өрөвдсөн. Жаахан охин нөхрөөсөө болоод, сайхан залуу эхнэрээсээ болоод сэтгэцийн эмгэгтэй болчихсон. Энэ нийгэм өөрөө хvмvvсийг тийм байдалд хvргэхэд нөлөөлж байгаа нь хамгийн том эмгэнэл. Тэднийг хараад vнэхээр хайрлаж, сэтгэл өвдөж байсан. Нэг өдөрт 700 хvн, 10 өдөрт 7000 хvн жvжгийг минь vзнэ. Тvргэний машинд суугаад явж байхдаа тэр хvмvvсийн ядаж 100-д нь л өөрийнхөө мэдэрсэн зvйлийг мэдрvvлж, ойлгуулах юмсан гэж бодсон.
-Миний бодлоор жvжигчин хvн дvрээ судлаад тухайн гаргах гэж байгаа vйл явдлаа өөрт тохиолдож байсантай холбож тогловол vнэн дvр гардаг юм шиг санагддаг л даа…?
-Тэгэлгvй яахав. Офелия болохын тулд бид хоёрт адилхан зvйл юу байгаа билээ гээд бодоход аавыгаа гэнэт алдсан нь адилхан байсан. Офелиягийн хувьд хайртай хvн нь аавыг нь хөнөөчихсөн. Би бол гэнэтийн ослоор аавыгаа алдсан. Тэгээд л аавыг өнгөрөхөд Ганцэцэг ямар байлаа, ээж яасан билээ гэдгээ эргэн санасан. Мэдээж, жvжигчин хvн өөртөө тохиолдсон мэдрэмжээс дvрдээ ашиглах vе байна.
-Өмнө нь бvтээж байсан дvрvvдээс хамгийн их ажиллагаа шаардсан дvр Офелия гэвэл vнэнд нийцэх болов уу?
-Тэгж хэлж болно. “Цахлай” жvжгийн Маша их хэцvv дvр байсан. Гэхдээ тэр vед Ганчимэг шиг дөнгөж төгсөөд ирсэн учраа олохгvй байсан болохоор яаж бvтээснээ ч одоо санахгvй байна. Гэхдээ тоглосон дvр бvхэн маань надад сургууль болсон.
-Жvжигчид ахмад vеэсээ суралцдаг ч гэсэн дvv нараасаа суралцах vе бий биз?
-Тэгэлгvй яахав. Ганчимэгээс хааяа суралцах зvйл гарна. Тэр надаас 10 дvv. Шалгаруулалтад оролцсон 10 жvжигчний хамгийн ахмад нь би, хамгийн залуухан нь Ганчимэг байсан. Тэгээд бид хоёр сонгогдсон нь их сонин шvv. Манайхан та хоёр нэг дvр бvтээж байж хамаг юмаа яриад байх юм гээд л байгаа.
-Миний бараг хамгийн анх театрт ирж vзсэн жvжиг “Надаар тоглосон хайр” байсан. Уйлж уйлж л гарсан даа…?
-Би дагалдан жvжигчнээр ороод жил гаруй цалингvй ажилласан. Тэгээд “Отгонтэнгэр” сургуулийн хууль эрхзvйн ангид элсчихсэн. Хичээлдээ яваад байж байтал нэг өдөр Амгаланбаатар маань залгаад “Ийм жvжиг тоглох гэж байна. Хvрээд ир” гээд дуудсан.
Тэгэхэд надаас гадна найруулагч Наранбаатар, жvжигчин Амгаланбаатар, Болд-Эрдэнэ, Эрдэнэбилэг, Цолмонсvрэн энэ хэд ч гэсэн дагалдан хийгээд жил болчихсон байсан. Одоо алийн болгон ингэж явах вэ. Өөрсдийгөө харуулсан нэг юм хийе гэж зориглосон. Тэрийг маань “Хувьсал” продакшны Цоггэрэл ах дэмжээд жvжгээ тавьж байсан. Гурван давхрын бельтаж дvvрээд сандлын голоор зогсоод vзье гэж vзэгчид гуйгаад vзэж байсан. Өмнө нь тийм олон vзэгчтэй жvжиг байгаагvй. Тэгж л театрт хөл тавьсан даа. Гэхдээ хамгийн гол нь хэний ч мэдэхгvй, юу хийж чадах нь тодорхойгvй хэдэн хvvхдийг зориг гаргаж дэмжсэн Цоггэрэл ахдаа маш их баярладаг. Найруулагч Наранбаатарын анхны бие даасан уран бvтээл.
-“Тэнгэрийн хvv” жvжгийг vзээд таны бvтээсэн Шаагай гvнжийн дvрээс эмэгтэй хvн ийм л байх ёстой юм байна шvv гэж бодож суусан?
-Би vзэгчдэд тэр дvрээрээ монгол эмэгтэй ямар байх ёстой гэдгийг ойлгуулсан. Чамайг тэр зvйлийг маань олж харсанд баяртай байна. Тухайн vед миний амьдралд их хvнд зvйл тохиолдсон. Би Шаагай гvнжийн дvрийг бvтээж, тэр дvрээр амьдарч чадсан болохоор тэр хvнд vеийг давж гарсан. Ер нь жvжигчин хvнд дvрээрээ хvмvvжиж, тайтгарч байдаг юм шиг ээ.
-Тэр хvнд хэцvv vеийг тань хуваалцаж болох болов уу?
-Тэр тухай одоо яриад яахав дээ. Мэдэх нэг нь мэдэж байгаа байх.
-Жvжигчид жvжиг болгоноос, хамт ажилласан найруулагч бvрээс шинэ зvйл сурдаг байх?
-Найруулагч бvр өөр өөрийн онцлогтой. Баатар найруулагч гэхэд тайзан дээр байгаа бvх юм дvр. Тэдэнтэй бvгдэнтэй нь анхааралтай харилцах ёстой гэдгийг ойлгож байлаа. Мөнхдорж найруулагч надад бvх сэтгэл зvрхээ гаргаж тоглохыг зааж өгсөн. СУИС-ийн Гандий багш vгээр vзэгчдийг хvмvvжvvлдэг гэдгийг сурсан. Ганхуяг найруулагч жvжгийн дvрдээ өөрийн амьдралдаа тохиолдсон зvйлээ нааж өгвөл чиний хэлдгээр “vнэн дvр” болдог гэдгийг хэлж өгсөн. Нэг жvжгэн дээр ажиллаад зөндөө их зvйл сурсан юм шиг хэрнээ дараагийнхад нь тоглоход юу ч сураагvй гэдгээ ухаардаг.
-Та хааяа таниас хэзээ ч гарамгvй аймаар ширvvн харцаар ширэв татаад байдаг?
-Одоо арай зөөлөрчихсөн байгаа биз дээ. /инээв/ Би тайзан дээр зөөлөн дvр бvтээх дуртай. Дурлаад, хаягдаад, уйтгарлаад, уйлаад… Гэхдээ надад киноны санал ирэхээр намайг маш ширvvн дvрд тоглуулах гээд байдаг. Дэлгэцийн бvтээл чинь нэг л тоглочихвол vvрд тэр хэвээрээ хадгалагдаад vлддэг учраас сайтар бодож байж сайн тоглох хэрэгтэй байдаг.
-Жvжигчний мэргэжил залуу насных гэдэг дээ. Нас ахиад ирэхээр тайзаа орхиж л таарна…?
-Тэр талаар хэзээ ч бодож байгаагvй. Гэхдээ Төрийн соёрхолт, Ардын жvжигчин Цэрэндагва ахыг хар л даа. Биднээс хурдан шалмаг хөдөлгөөнтэй. Би ч гэсэн тэр хvний насан дээр тийм байхын тулд одооноос маш сайн хөдөлмөрлөх хэрэгтэй гэж боддог.
АРЧИЛАЛ СОНИН
