Миний краш Обуна…

Эр хүн илүү харж билүү долоож явдаг болохоор цээжин дэх эмээл хазаартай морь нь үргэлж хэн нэгэн рүү хатирч явдаг байх.

Үүнийг батлах гэсэн мэт:

Зүрх сэтгэл минь минийх биш та нарынх юм шүү…” гэсэн бүстэй хүний бүх мөн чанарыг илтгэсэн сайхан мөрүүд мэндэлсэн бололтой.

2020 онд төрд нэгэн дарга “гүнж” гэнэт гарч ирсэн нь Обуна байлаа. Хөөрхөн, хөрөнгө чинээтэй, боловсролтой, төрийн өндөр албан тушаалд “no merit” гарч ирсэн гээд хүний анхаарал, атаархлыг төрүүлэх олон “нууц” түүнд байлаа. Бас “10-1” түүнийг гараас нь хөтөлж улс төрийн тайзан дээр гаргасан гэх шивэр авир ч гарав. Үүнийг дуулсан би анх удаа төрийн гурван өндөрлөгийн нэгийг хувьсгалын бус хувийн шинжтэй хардав. “8+1” ер нь төрд боловсролтой, ирээдүйтэй “охид”-ыг шийдмэг оруулж байна. Сүүлийн жишээ нэгэн “охин”-ыг тарвасанд явуулсан билээ.

Ингээд ямартай ч тэр цагаас хойш эрчүүдээс илүү эмэгтэйчүүд нь Обуна гэж орилоод орноосоо унах нь их болсон юм. Мань хашир ч (улс төрчид нэгнээ араар нь ярихдаа ингэж нэрлэдэг) “төрсөн” цагаасаа эхлэн олны “коммэнт”-оос салсангүй. Алхаа гишгээ, өмссөн зүүсэн, хэлсэн ярьсан, хийсэн үйлдсэн бүрийг нь жиргээчид жиргэж, фэйсчид постолж байлаа.

Гэтэл “Ам алдвал барьж болдоггүй, авлига авбал хадгалж болдоггүй” гэгч боллоо. Сайд “Хатан ижий” “ул”-наасаа болж огцороод уур нь гараагүй байхад дэд сайд “гүнж” маань жилийн өмнө хэлсэн үгэндээ ороогдож өргөдлөө өглөө. Ингээд Монгол улс хэлсэн үгнээсээ болж огцорсон сайд, дэд сайдтай боллоо. Хэлсэн үгнээсээ болж сандлаасаа ховхорсон сайд, дарга өмнө нь байсан билүү? Хүний эрхийн нэг өвгөнд “гөлөг”-өөрөө өхөөрдүүлээд сууж байсан билүү.

Үнэтэй машин унасан хүнд Монголчууд атаатай” гэгчээр хойно төгссөн доод, дунд шатны болон “сороо муутай”-тайчуудын хиртсэн сар тунгалагшиж, хийссэн нойр эргэн ирэв ээ.

Хуучин юм ул (айл биш) болж Шинэ юм зул болдог жамтай.

МЭӨ эртний грект цагаан даавуу нөмөрсөн өвөө нар “Одооны залуус хэрэг алга” хэмээн толгой сэгсэрч байсан бол залуус нь “Та нар хоцрогдсон” гэж байжээ. Хөгшин залуугийн энэ зөрчил магадгүй Ангараг дээр ч үргэлжлэх биз ээ.

Соц боловсрол, сэтгэлгээ барууны боловсрол, сэтгэлгээ хоёр Цахим яаман дээр нүүр тулсан юмуу даа. Өнөөдөр Монголын улс төр, урлаг соёл, автуус унаа, эмнэлэг, сургууль, дэлгүүр хоршоо, банк, гуанз, баар сав, гудамж талбай, гэр орон гээд хаа сайгүй насны, соёлын, сэтгэлгээний зөрчилдөөн “тулалдаж” байна. Анх 60-н насны төлөөлөл “Завсрын үеийнхэн мултарч байж Монгол хөгжинө” хэмээснийг залуусын төлөөлөл өлгөж аваад “40 гарсан хүмүүс бүгд “Далан давхар”-т очсоны дараа Монголын дараагийн хөгжил яригдана”, “Ах эгч нарын лайгаар бид ийм муухай нийгэмд амьдарч байна” гэж ярьж байна. Худлаа, худлаа гэж хэлээч. Эсвэл Долгор шиг “Үнээн…” гэж өчөөч.

Бүх зүйл өөрийн цаг хугацаатай. Өнөөдөр муу хэлэгдэж, олны хараалыг зооглож, орчлонгийн тоосыг бужигнуулсаар яваа эрхмүүдэд ч өөрийн гэсэн оргил цаг үе байсан. Гэвч тэд өөрт оногдсон цаг хугацаандаа өөрийн хийсэн гавьяатайгаа үлдэж эс чадсан. Улаанбаатарын актлагдсан автууснууд шиг утаа, угаар гарган ард түмнээ хордуулсаар л явна. “Хүзүүгүй”, “#1”, “Женко”, “Мэнгэт”, “Миеэ”, “10%”, Дэмбээ, Лүндээ нар шиг төрийн гүнгэрваанд тортог суутлаа суусантай адил “үл мэдэгдэх” хүмүүс дунд, доод шатанд шинэ сэтгэлгээ, арга барилд чөдөр тушаа болоод сууж байна. Тойрохоо зуруулсан тэр бүсгүйн залуу насны эрч хүч, орчин үеийн мэдлэг, боловсрол, ОУ-н байгууллагад ажилласан туршлага, чадвараар нь ядарсан Монголын ядмагхан төр дутна уу гэхээс тэр дэд сайдаар дутахгүй ээ. Манай төрийн “ажума” нар гавьяаны амралтандаа “унтаж”, “ул”-андаа массаж хийлгэж, “тэтгэвэрээ” үрж суухын оронд 20-р зууны сэтгэлгээгээр 21-р зуунтай уралдах гэж төрийн ордонд Монголынхоо хөгжил шиг майжигнахаа болих хэрэгтэй байна.

Нэгэн залуу аймгийнхаа ХАА-н мэргэжилтэн “уба” дээр очоод “Би нэг компани дээр дагалдан зөгийчин хийгээд, зөгий маллаж сурлаа. Одоо өөрөө 50 бүлтэй зөгийн аж ахуй байгуулах гэсэн юм. Дэмжээч” гэсэнд “Чи чадахгүй. Чамд 5 л байхад болно” гэсэн гэдэг. Иймэрхүү өнгө аястай хурган дарга, мэргэжилтнүүд төрийн албаны компьютэр болгоны ард “баянсэлэнгэ” эгч шиг сууж байгаа.

Өнгөрснөө гар буугаар буудвал ирээдүй чамайг их буугаар буудна гэж үг байдаг. Гэвч Монголын “өнгөрсөн” өнгөрсөндөө үлдэхгүй ирээдүйгээ чангаагаад байгааг “өнөөдөр” хэлчихжээ. Цаг үе өөр болсныг, шинэ үе ирснийг, өөрсдийгөө “хоцрогдсон” гэдгийг мэдэрсэн ч хүлээн зөвшөөрч чадахгүй байна. Залуу үеэ тоож харахгүй байна. “Зайгаа тавиад өгчихвөл” хэн ч биш болно гэж айж байна. Гэвч хорвоогийн хууль хатуу. Таны цаг үе дууссан л бол та зөвшөөрөхгүй ч гэсэн шинэ давалгаа таныг эрэг дээр шидэх л болно. Түүнээс өмнө нэр төртэй халаагаа өг.

ЗХУ-н үеийн боловсрол биднийг дэлхийн талтай танилцуулсан. Одоо бид сүүлийн 30 жил үлдсэн талтай нь танилцаад явж байна. Энэ хоёр талыг эвдрэлцэж муудалцаж, хөгшин залуу, соц кап-аараа багахан шиг дуудалцаад, эвтэйхэн шиг “наалдан пад” болгох аваас бидний тархинд бат бөх, ан цавгүй, алаг дэлхий бүрэлдэн тогтож ирээдүй хойч маань эх дэлхийгээ элэг бүтнээр нь харах буй за.

Эцэст нь Обунагийн Оксфорд ч хэзээ нэгэн цагт хэн нэгний “Оксфорд”-той нүүр тулах л болно. Тэр цагт харин тэр 2021 оныг эргэн санах болтугай.

https://www.sonin.mn/news/peconomy/133866