Эрэгтэйчvvдэд зонхилон тохиолддог євчлєлд тvрvv булчирхайн vрэвсэл ордог. 10 эрэгтэйн найм нь тvрvv булчирхайн vрэвслээр євддєг гэсэн судалгаа бий. Мєн бэлгийн ажиллагааны хямрал, бэлгийн сулрал цаашлаад тємсєгний vрэвсэл, эрэгтэйчvvдийн vргvйдэл гээд олон євчин байдаг. Тvрvv булчирхайн vрэвсэл харьцангуй хvйтэн сэрvvн уур амьсгалтай улс орнуудад элбэг тохиолддог. Тvрvv булчирхайн vрэвсэл их байгаагийн шалтгаан нь манайд бэлгийн замын євчнєєс гадна шvд, бєєрний євчин их байгаатай холбоотой. Хоолой євдєх, амьсгалын замын болон элэг, цєсний євчин нь тvрvv булчирхайн vрэвсэл vvсэх шалтгаан болдог. Эдгээр євчлєл манай оронд их байгаа учраас тvрvv бучирхайн vрэвсэл буурахгvй байна.
-Тvрvv булчирхай нь эр хvний хоёрдахь зvрх
-Эр хvний хамгийн гол эрхтэн. Давсган доор байрладаг 3.5:2.5 см-ийн хэмжээтэй жижигхэн манжин хэлбэрийн булчирхай. Энэ булчирхайн vvрэг асар их. Шvvрэл ялгаруулаад зогсохгvй эр хvний мотор юм. Тvрvv булчирхай нь хvчтэй агших хєдєлгєєн хийж vрийн шингэнийг цацдаг. Тэгэхээр тvрvv булчирхайн vйл ажиллагаа зогсвол бэлгийн амьдрал хямарна. Тvрvv булчирхай давсагны доор байрладаг болохоор шээсний сvв дамжин єнгєрдєг. Иймээс vрэвслийн vед хамгийн тvрvvнд шээс савирч дусагнах, салаалах, хаагдах зэргээр єєрчлєлт гардаг. Энэ євчнийг дээр vед євєгчvvдийн євчин гэдэг байсан бол сvvлийн vед 20 дєнгєж гарч яваа залуус хvртэл євдєх болсон.
-Євчин залуужиж байна
-Бидний амьдралын хэв маяг єєрчлєгдсєнтэй холбоотой. Залуус маань доороосоо vргэлж даардаг. Пvvз ємссєнєєр доороосоо жинддэг. Мєн бэлгийн замын євчин асар их болсон. 35 хvртэлх насны залуусын 70 хувь нь бэлгийн замын халдварт євчтэй гэсэн байдаг. Євчнєє цаг тухайд нь эмчлvvлэхгvй архагшуулснаас тvрvv булчирхай vрэвсдэг. Мэдээж євчин залуужих болсон шалтгаанд олон зvйл холбогдоно. Єнєєдєр эрэгтэй-чvvдийн євчлєлийн оношлогоо сайн хийдэг болсон. Хэдийгээр эрэгтэйчvvдийн эмнэлэг байгуулагдаж буй нь сайшаалтай ч тэдний эмчилгээ замбараагvй болж. Євчтєн эмийн сангуудаас дур мэдэн эм авч хэрэглэн євчнийг дутуу эмчилснээр уг євчин архагшин тvрvv булчирхай vрэвсэх явдал их байгаа.
-Тvрvv булчирхайн vрэвслээс урьдчилан сэргийлэхийн тулд юу хийх вэ?
-Эрэгтэйчvvд єєрсдийнхєє тєлєє жилдээ нэг удаа зайлшгvй vзлэгт хамрагдах ёстой. Харамсалтай нь манай эрчvvд vзлэгт байтугай євчнєє хvндрvvлчихсэн vедээ л эмнэлэгт хандана. Тэд тvрvv булчирхайн євчтэй болсноо мэддэггvй. Тvрvv булчирхайн євчин vрэвслийн бус гаралтай, бэлгийн замын vрэвслийн гаралтай гээд олон янз. Эдгээрээс бэлгийн замын гаралтай тvрvv булчирхайн vрэвсэл манайд ихэссэн. Vрэвслээс урьдчилан сэргийлэхийн тулд даарч хєрєхгvй байх шаардлагатай. Амьсгалын замын євчин тусч хvндэрснээр тvрvv булчирхайн vрэвсэлтэй болох тохиолдол ч бий. Бактерийн бус гаралтай тvрvv булчирхайн vрэвсэл нь тогтмол бэлгийн харилцаанд орж чадахгvйгээс vvддэг. Єнєєгийн зах зээлийн нийгэмд ажил амьдралын эрхээр гэр бvлээсээ хол газар амьдардаг залуус олон. Удаан хугацаагаар гадаадад ажиллах зэргээр бэлгийн харилцаанд орохгvй удах юм бол бактерийн бус гаралтай тvрvv булчирхайн vрэвсэлтэй болох нєхцєл бvрддэг. Иймээс хvйтэн сэрvvнд хувцсаа тохируулж ємсєх, ханиад томуу хvрэхгvй байх, халдварт элэгний євчин тусахгvй байхад Таны хоёрдахь зvрх эрvvл байна. Ер нь биеэ чийрэгжvvлж, хоол ундаа зохистой хэрэглэх, архи дарс бага уух зэрэг нь урьд¬чилан сэргийлэх гол арга болно.
-Эрчvvд євчнєє хvндрvvлж байж эмнэлэгт ханддаг
-Монгол эр хvний гоо зvйн ойлголтод гvндvvгvй, хээгvй, баргийн юманд санаа зовдоггvй зэрэг буруу шалгуур vйлчилсэн хэвээр байгаа юм. Эмэгтэй хvн байнга эмнэлэгт очиж тєрєл бvрийн шинжилгээ єгдєг, гэтэл эрэгтэйчvvд барагтай бол эмнэлгээр явахгvй шvv. Зайлшгvй албан газрын шаардлагаар vзлэгт ордог. Эрэгтэйчvvдийн чиглэлээр vзлэг хийгддэггvй болохоор тэр нь vр дvнгvй. Тvрvv булчирхайгаа хаана байдгийг мэдэхгvй эрэгтэй хvн олон. Бэлгийн замын халдварт євчнєєр євчлєхгvйн тулд залуучуудын бэлгийн амьдралын мэдлэг боловсролыг нэмэгдvvлэх хэрэгтэй байна. Мєн архидан согтуурал их байгаагаас бэлгэвч хэрэглэхгvй тохиолдлын хавьталтад орж євчин авч байна. Vvнийгээ дутуу эмчлvvлж тvрvv булчирхайгаа євчлvvлээд байгаа юм. Таны бэлэг эрхтэн болон шээсэнд ямар нэгэн єєрчлєлт гарсан бол шууд эмчид хандах хэрэгтэй. Манай эрчvvд бэлгийн сулралтай болсон vедээ л санаа зовж эхэлдэг. Бэлгийн ажиллагаа гэдэг тухайн хvний эр хvн байхад чухал vvрэгтэй. Бэлгийн сулралыг хvмvvс харьцангуй эрт оношлуулдаг. Тvрvv булчирхайн євчнєєр ихэвчлэн хожуу буюу шээсний єєрчлєлт гараад нэлээд удчихсан vрэвсэл нь даамжирсан vедээ эмчид ханддаг.
-Бэлгийн сулрал євчин vv?
-Бэлгийн сулрал vvсэх шалтгаан маш олон. Энэ євчин мэдрэлийн ядаргаа, ажлын ачаалал, бие организмын єєрчлєлт гээд олон зvйлээс шалтгаалж vvсдэг. Бэлгийн сулрал нь бэлэг эрхтний хєвчрєлт сулрах, vрийн шингэнээ эрт алдах гэсэн шинж тэмдгээр илэрдэг нэг тєрлийн євчин. Сvvлийн vед vргvйдлийн 40 хувь нь эрчvvдээс шалтгаалдаг гэж vзэх болсон. Энэ бvхэн бэлгийн замын євчнєє эрт оншлуулж, гvйцэд эмчлvvлээгvйтэй холбоотой. Євчнийг хожуу илрvvлбэл эмчлэхэд тєдий чинээ тєвєгтэй болно шvv дээ.
-Эрэгтэйчvvдэд цэвэршилт явагддаг уу?
-Эмэгтэй хvнд цэвэршилт гэж явагдагтай адил эр хvнд ч бас тохиолдоно. 50-55 насандаа эрэгтэй хvн цэвэршдэг гэж vздэг. Гэхдээ энэ vед бэлгийн ажиллагаа бvрэн зогсч байгаа хэрэг биш. Цэвэршсэнээр эмэгтэй хvний єндгєвчний vйл ажиллагаа зогсч жирэмслэхээ больдог бол эрэгтэй хvний хувьд эр бэлгийн дааврын vйл ажиллагаа багасдаг. Тvvнээс биш бэлгийн чадал харьж, бэлгийн vйл ажиллагаа зогсохгvй. Эр хvн хэдэн настай ч байлаа vр тогтоох чадвар нь хэвээр vлддэг.
Эх сурвалж: Эмнэлэг.мн
