Хүний эрүүл мэнд гоо сайхантай салшгүй холбоотой. Гоо үзэмжийн илрэл нь эрүүл бие, уян зөөлөн арьс, намирсан үс, өв тэгш биө бялдар, танан цагаан шүд, үнэн сэтгэлийн инээмсэглэл гэдэгтэй маргах хүн үгүй биз. Энэ бүгдийг бурхан хүн бүрт заяадаггүй ч ямар ч насны хүн гоо сайхан харагдаж болдгийг олон жишээнээс харж болно.
Оросын нэрт эрдэмтэн И.П.Павлов “Хүний арьс бол бүх биеийн дотоодод болж буй процессыг нэвт харах толь юм”хэмээсэн байдаг. Иймд зүс царай жавхаатай, түвшин сайхан бол бие эрүүл, ухаан саруул байна гэсэн үг. Сэтгэл өөдрөг, цовоо сэргэлэн, эрүүл энх, гоо сайхан царай, үзэсгэлэн төгөлдөр байхыг эрмэлздэггүй хүн үгүй. Гэвч олонхи нь мөрөөдөлдөө хүрч чаддаггүй нь нууц биш. Нүүр гарын арьсны ариун цэвэр, эрүүл ахуйг сайтар сахиж, гоо сайхандаа үргэлж анхаарал тавьдаг хүний арьс нас ахисан хойноо ч залуу сайхнаараа байдгийг эрдэмтдийн судалгаа нотолсон байдаг.
Иллэг
Бие махбодийн хэвийн ажиллагаанд арьс чухал үүрэгтэй. Нүүр, хүзүү, биеийн арьсанд атираа үүсэхээс хамгаалах шилмэл аргын нэг бол яах аргагүй иллэг юм. Энэ нь махбодыг гадна орчинтой холбож байдаг мэдрэлийн эсүүдийн төгсгөлийг цочроож, бодисын солилцоог идэвхжүүлэх үйлдэл гэж тайлбарлаж болох. Иллэгийг долоо хоногт 1-2 удаа хийх бөгөөд үүнийг нэг курс хэмээн тооцоолж жилд 2-3 удаа мэргэжлийн гоо засалчаар курс эмчилгээ хийлгэж байх нь зүйтэй. Энэ нь зөөлөн эдийг эрт хөгшрөхөөс хамгаалж арьсны өнгийг сэргээх шидтэй.
Нүүрний “алтан” шугам
Нүүр болон гар, хүзүүнд иллэг хийхдээ арьсыг хамаагүй татаж болохгүй. Учир нь ингэж нухлагдсан арьс уян чанараа алдаж, үрчлээ суух магадлалтай. ИЙмд иллэгийг нүүрний шугамын дагуу хийх нь зөв. Нүүрний шугам нь
1 Духны гол хэсгээс чамархай хүртэл
2.Нүдний дээд зовхины дотор булангаас гадагш ба зовхины гадна ирмэгээс дотогш
З.Хамрын угалзаас чамархай руу
4.Уруулын булангаас чихний цэцэг рүү
5.Хүзүүний урд талын арьсны гадаргуугаас дороос дээш, хажуу талын гадаргууд дээрээс доош чиглэлтэйгээр дугуй хөдөлгөөнөөр хурууны өндгөөр хөнгөн иллэг хийнэ.
