Нийгмийн сэтгэл зүйд нөлөөлж, хүн хүндээ итгэх итгэлийн үнэ цэнийг алдагдуулсан хэргүүд сүүлийн үед гарах боллоо. Олон нийтийн газар, гудамжинд явахдаа хүртэл “Хэн намайг яачих бол” гэсэн хардлага дотроо тээж явах нь энгийн зүйл болсон байна.
Тэр дундаа охид, эмэгтэйчүүдийг “бай”-гаа болгосон жигшүүрт хэргүүд ээлж дараалан гарах болсон энэ цагт хүн бүрийн дотор айдас хургах болов. Үүнээс болж хүн төрөлхтөний хувьд үнэт зүйлсийн нэг байсаар ирсэн итгэл гэдэг зүйл хоосон үгнээс өөрцгүй болсон байна.
Хэдхэн жилийн өмнө шөнө орой ганцаараа яваа нэгнээ гэрт нь дөхүүлээд өгчихдөг, гудамжинд ачаагаа дааж ядан яваа хүнд тусалдаг тийм л цаг байсан. Харин одоо нийгмийн сэтгэл зүй ямар болчихоод байна вэ. Хүмүүс нийгмийн өөрчлөлтийн шалтгааныг ядуурал, архидалт, боловсролын төвшин зэрэг хоёрдогч зүйлээс хайдаг.
Гэтэл тэдгээр сайн, муу бүхнийг хүн л бүтээж, үйлддэгийг мэддэг хэрнээ мэддэггүй юм шиг өнгөрдөг болсон нь худлаа биш. Цахим ертөнц хөгжсөнөөр хүссэн хүнийхээ тухай мэдээллийг авах, олох амархан болсон. Үүнийг дагаад цахим гэмт хэргүүд гарах нь олширчээ. Үүнд бас л хүн буруутай.
Ялангуяа охид, эмэгтэйчүүд хагас нүцгэн, усанд орж байгаа болон олны өмнө дэлгэж боломгүй зургийг цацдаг болсон нь гэмт хэргийн хохирогч болох нэг шалтгаан болоод байна. Тиймээс л хэн нэгэн таныг хамгаалах бус, та л өөрийгөө хамгаалж чадна гэж хэлээд байгаа юм.
Охид, эмэгтэйчүүд гэмт хэрэгт өртөхгүйн тулд фэйсбүүк болон утсаар хамаагүй хүнтэй харилцахгүй байх, шөнө орой такси, машинд суухдаа анхааралтай байж заавал арын суудлын баруун гар талд сууж занших хэрэгтэй.
Мөн орц, гудамжинд орой үдэш, харанхуйд явахдаа гэрэл гэгээтэй газрыг сонгож, бар, ресторанд санамсаргүй байдлаар хүнтэй танилцахгүй байх нь аливаа эрсдэлээс хамгаална.
Гоё ганган машинтай хүмүүс “Хүргээд өгье” гэсэн ч танихгүй л бол саналаас нь татгалзах, хамгийн гол нь аав, ээжүүд хүүхдэдээ анхаарал хандуулж хаана, юу хийж байгааг нь мэддэг байх нь чухал юм. Ингэж нэг нэгэндээ анхаарал тавьж, хамгаалж чадвал аливаа сөрөг зүйлээс холуур өнгөрч чадна.
Б.Сэлэнгэ
Эх сурвалж: “Монголын үнэн” сонин
