Италийн одон оронч Галилео Галилей нарны толбыг анх судалсан гэдэг. Үүнээс хойш 400 гаруй жилийн турш дэлхийн эрдэмтэд “галт” гаригийг шинжсээр л. Нарны гадаргын ихэнх хэсэгт соронзон орны хэмжээ дэлхийнхээс 100 дахин их байдаг. Дэлхийн соронзон орны шугамууд Хойд, Өмнөд туйлыг холбосон чиглэлтэй байдаг бол нарных эмх замбараагүй байдаг. Тэдгээр шугам нарны гадаргатай огтлолцсон хэсгүүдэд толбо үүсдэг байна. Хүчтэй соронзон орны шугам нарны гадаргыг нэвтрэн гарах үед тус гаригийн температур буурч, үүний улмаас ердийнхөөсөө илүү бараан харагддаг. Энэ үзэгдлийг нарны толбо гэдэг.
Соронзон орны нөлөөллөөр толбоны орчимд титэм үүссэнээр наран дээр дэлбэрэлт явагдана. Үүнээс болж цэнэг бүхий эгэл хэсгүүд тархдаг бөгөөд энэ нь нарны соронзон шуурга хэмээгддэг аж. Эдгээр үзэгдэл хоорондоо нягт холбоотой бөгөөд нарны идэвхжилийн хэмжээг илэрхийлдэг байна. Нарны толбоны тоо тодорхой хугацаанд буюу 11 жилийн дав тамжтай явагддаг. Ингэхдээ зарим жил олширч, заримдаа багасаж, ажиглагдахаа больдог юм байна. Тэгвэл өнгөрсөн жилээс нарны толбоны өөрчлөлт цаг хугацааны давтамжаасаа гажиж эхэлж байгааг олон улсын судлаачид тогтоож, энэ нь дэлхийд нөлөөлөх магадлал өндөр хэмээн мэдээлжээ.
Сүүлийн жилүүдэд Европын өвөл хатуу болж, Дундад Азийн орнуудад ч агаарын температур олон жилийн дунджаас буурсан. Энэ бүхэн нарны идэвхжилийн давтамж алдагдаж байгаатай холбоотой эсэхийг эрдэмтэд судалж байна.
Ж.ЦЭЦЭГ /mongolnews.mn/