“Монголчууд бид мѳн чанараа алдаж, шунал тачаалынхаа тѳлѳѳ бие биенээ хайр найргүй алж байдаг хүн сүргүүд болжээ”. Oдоо кино театруудаар гарч буй “Сүрэг” киноны тайлал энэ. Бараг 2 жил орчим зураг авалтаа хийсэн энэ кино Холливуудын киноны стандартаар бүтээгджээ. Зураг авалт, дууны найруулга, зохиомж, жүжиглэлт зэргээрээ их чанартай бүтээгдсэн санагдав. Мундаг жүжигчид дүрүүдийг дотоод амьтайгаар амилуулжээ.
Ѳнѳѳ ч бид мэдэх эрхгүй, мэдэх ч боломжгүй үнэн олон бий. Зүгээр л “мал” шиг алж хядаад байсан лам нарын сүнсэнд ямар их үнэт ѳв оршиж бас биднээс холдож одсоныг бид мэдэхгүй. Бид урлагийн сор бүтээл болох “Ногоон Дарь Эх”-ийн түүх, домгийг сонирхож байгаагүй. Бас ямар ч гэм зэмгүй олон хүмүүсийг цус урсган хороохдоо ѳѳрсдийн үнэт зүйлсээ устгаж байгаагаа мэдээгүй. Одоо ч энэ талаар шивнэж ярьцгаадаг, бас үнэнээс айсан хэвээрээ.
Хэн нэгний дарамт хүчирхийллийн эсрэг ууч сэтгэлээр хандана гэдэг эцэстээ хайр энэрлийг ѳѳртѳѳ авах үйл гэдгийг бид одоо ч ойлгоогүй л явна. Хүчирхийлийн эсрэг үзэн ядалт, хариу хүчирхийлэл нь амьдралыг хоосон хэвээр үлдээнэ гэдгийг ч бид бас л ойлгоогүй. Мэдэхгүй юм даа, хүн бүхэн ѳѳрийн үйлдсэн үйлийнхээ үрийг ѳѳрѳѳ үүрнэ гэдгийг шашны суртал гэж бодож байснаас амьдрал дээр бодитоор мэдэрч амжихгүй нь зѳндѳѳ. Заримдаа ингээд бодохоор амьдрал утгатай ч юм шиг, утгагүй ч юм шиг. Үнэн худлын завсар тѳѳрсѳѳр яваа хүмүүс дэндүү олон.
Тодко Самсон бид найзууд л даа. Тэр надад энэ киноны урилгыг хүргүүлсэн юм. Түүний олон зохиолуудыг бид уншицгаадаг. Түүний дотоод ертѳнц нэг л ѳѳр. Мэдрэмж нь сүнслэг ч юм шиг, хэхэхэ. “Сүрэг” кино надад таалагдсан. Бидний ѳнгѳрсѳн түүхийг ѳгүүлээд байгаа хэрнээ ѳнѳѳгийн амьдралын алдааг бас л хүүрнээд байх шиг. Тодко болон түүний багийнханд чин сэтгэлээсээ баяр хүргэе. Миний танил сэтгүүлч бүсгүйн нѳхѳр нь энэ киног найруулсан гэсэн. Би сайн танихгүй ч баяр хүргэе. Залуус нэгдээд олон олон сайхан бүтээлээрээ мэдэх эрхгүй үнэнийг бидэнд мэдрүүлж байгаарай. Амжилт хүсье залуус аа.
Харнууд овгийн Гомбосүрэнгийн Галбадрах